Wiara i ojczyzna. Katolicyzm, nowoczesność i Polska

Brian Porter-Szucs, znany z bestsellerowego dzieła "Całkiem zwyczajny kraj. Historia Polski bez martyrologii", w swojej kolejnej książce podejmuje się omówienia skomplikowanej relacji pomiędzy polską tożsamością a religią katolicką. Choć wiele osób zna dwuwiersz Karola Bilińskiego "Tylko pod krzyżem, tylko pod tym znakiem | Polska jest Polską, a Polak Polakiem", autor zadaje pytanie, czy rzeczywiście historia Polski to opowieść o jednolitym katolickim narodzie. Porter-Szucs przedstawia argumenty, że rzeczywistość była znacznie bardziej różnorodna, ukazując, jak w I Rzeczpospolitej królowała różnorodność religijna, a w XIX wieku, gdy kraj był pod zaborami, kościół nie zawsze wspierał działania na rzecz niepodległości.

Porter-Szucs bada również, skąd w XX-wiecznej Polsce wzięło się stopniowe zbliżenie katolicyzmu i nacjonalistycznych idei, i jak katolicy przyjęli pogląd, że źródłem współczesnych problemów są nie tyle struktury społeczne, co wyimaginowana koalicja wrogów: masonów, Żydów, bolszewików, którzy pod przewodnictwem szatana chcą zniszczyć chrześcijaństwo. Trudności stojące przed konserwatywną wizją społeczeństwa są według autora dowodem na to, że nie radzi ona sobie z nowoczesnymi wyzwaniami, czego przykładem mogą być opustoszałe kościoły. Książka Portera-Szucsa nie ogranicza się jednak do krytyki polskiego katolicyzmu, lecz stara się zrozumieć, jakie są korzenie i przyczyny obecnych procesów przemian społeczno-religijnych w Polsce.