To, co najistotniejsze o panu Moritzu

Wojciech Szot, recenzent o uznanej reputacji, określił nieznaną czeską książkę jako jedną z najlepszych, które można byłoby umieścić w serii wydawniczej Stehlík. To dzieło Třešňáka stanowi zgrabne połączenie stylów Mrożka, Kafki, Becketta i tradycyjnego czeskiego humoru, tworząc unikalne literackie doświadczenie.

Głównym bohaterem jest pan Moritz, czeski malarz żyjący na emigracji, zarabiający na życie malowaniem żółtych obrazów dla Chińczyków osiedlonych w Niemczech. Wspólnie z przyjacielem, również czeskim emigrantem, wynajmują mieszkanie i spędzają każdy dzień na powtarzających się rytuałach, jak choćby poranne obtłukiwanie jajka. Jednak tajemnica zaginięcia rodziców Moritza staje się intrygującym elementem ich życia, szczególnie dla jego przyjaciela, co prowadzi do licznych słodko-gorzkich perypetii.

Książka Třešňáka uzupełnia obrazy życia Czechów, przedstawionych przez Mariusza Szczygła w jego pracy „Gottland”. Przykłady dramatycznych i czasem absurdalnych ucieczek z Czechosłowacji w latach 40. XX wieku, po przejęciu władzy przez komunistów, ukazują, jak niełatwe były to czasy. Rodzice Moritza również zdecydowali się na ucieczkę, co ma swoje symboliczne odniesienie w fotografii z dnia ich wyjazdu. Na zdjęciu z 16 kwietnia 1950 roku widać dziewięciomiesięcznego Moritza, który po przebudzeniu nigdy już nie zobaczył swoich rodziców.

Krótka powieść Třešňáka przedstawia życie emigrantów bez zbędnego patosu, nadając historii ton zabawny i lekko ironiczny, przypominający dzieła Kurta Vonneguta. Jest inspirowana doświadczeniami samego autora i jego przyjaciela Václava Martínka, co dodaje jej autentyczności i głębokiego znaczenia.