Szlomo ibn Gabirol. Wiersze wybrane

W serii "Skarby Literatury Złotego Wieku w Al-Andalus" przedstawiamy głównie dzieła żydowskich twórców tworzących na Półwyspie Iberyjskim pod rządami muzułmańskimi w okresie ich kulturowego rozkwitu. Niniejszy tom poświęcono lirycznej twórczości wybitnego poety i filozofa Szlomo ibn Gabirola (1021/22–po 1050?), w średniowieczu znanego także jako Awicebron. W książce znajdziemy szeroki wybór jego poezji, przetłumaczonej z pełnym kunsztem przez Barbarę Gryczan, zgodnie z poetyckimi kanonami epoki. Utwory te, wśród których znajdziemy zarówno dworskie liryki i pieśni wina, jak i cięte, a nawet surowe satyry, ukazują różnorodność twórczości Ibn Gabirola. Pojawiają się w nich również głębokie refleksje filozoficzne i mistyczne uniesienia.

Ibn Gabirol, uznawany za genialnego twórcę, od młodości był wspierany przez wpływowe osoby, choć jego duma często prowadziła do szybkiej utraty ich protekcji. Prawdopodobnie z powodu przewlekłej choroby, w wieku niespełna trzydziestu lat wybrał życie pustelnika, co sprawiło, że zniknął z publicznej świadomości. Mimo to, jego intelektualny dorobek pozostawił trwały ślad i uczynił z niego niemal legendarną postać. Jego prace filozoficzne, napisane po arabsku i przetłumaczone na łacinę, zyskały popularność w średniowieczu dzięki swojej uniwersalności, przez co Ibn Gabirola postrzegano czasem jako uczonego muzułmańskiego lub chrześcijańskiego. Jednak to poezja pozostaje jego najbardziej ponadczasowym dziedzictwem – przesycona intelektualną głębią, emocjonalna i osobista, oddaje udrękę oraz poczucie alienacji. Te utwory niezmiennie poruszają i zachwycają czytelników, pokazując swoją wyjątkową uniwersalność.

Zapraszamy do lektury tej fascynującej antologii, która powstała w ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (NPRH, Uniwersalia 2.2), w ramach projektu "Hebrajska poezja złotego wieku w al-Andalus. Antologia" (2018-2024, nr 22H/18/0199/86), kierowanego przez Marzenę Zawanowską.