Świat według Garpa

W końcu udało mi się przeczytać „Świat według Garpa” po latach znajomości tej historii jedynie z filmu. Jak wielu, zostałem wprowadzony do świata T.S. Garpa przez Robina Williamsa, który wcielił się w tę postać na ekranie. Film pozostawił niezatarte wrażenie, więc kiedy w końcu sięgnąłem po książkę, nie mogłem powstrzymać się od wyobrażenia sobie Williamsa jako Garpa i Johna Lithgowa jako Roberty Muldoon. Ale chociaż adaptacja filmowa z pewnością odcisnęła swoje piętno, książka to zupełnie inna bestia i zasługuje na to, by docenić ją samodzielnie.

Zacznę od tego, że „Świat według Garpa” jest książką trudną do opisania. Jest chaotyczna, dziwaczna, głęboko wzruszająca, a czasami frustrująca. Jest pełna humoru - często dosadnego i absurdalnego - ale jest też zabarwiona tragedią i ciężarem prawdziwych ludzkich emocji. Irving tworzy świat, który wydaje się pełny i żywy, ale jest to świat, który, podobnie jak sam Garp, trochę wymyka się spod kontroli. Jest w tej powieści coś zarówno ekscytującego, jak i wyczerpującego.

Jednym z wyróżniających się aspektów książki jest jej wielowarstwowa narracja. Irving nie tylko przedstawia nam życie Garpa, walczącego pisarza i ojca; daje nam cały szereg postaci i ich zawiłe historie. Matka Garpa, Jenny Fields, jest niezależną feministką, która niemal przez przypadek stała się ikoną kultury. Jej filozofia życiowa, podsumowana w jej sprzeciwie wobec oczekiwań społeczeństwa wobec kobiet, nadaje ton większości książki. Postać Jenny jest dla mnie jednym z najważniejszych punktów książki - silna, nieskrępowana i niesamowicie ludzka.

Sam Garp jest fascynującą, choć często frustrującą postacią. Jest wieloma rzeczami - pisarzem, zapaśnikiem, ojcem, mężem, a ostatecznie głęboko ułomnym człowiekiem. Jego życie jest pełne absurdów, takich jak przypadkowe zabicie psa podczas próby pisania w spokoju lub jego obsesyjne oddanie rodzinie, które często prowadzi go do podejmowania wątpliwych wyborów. Absurd jest miejscem, w którym geniusz Irvinga naprawdę błyszczy. Ma on niesamowitą zdolność do podejmowania sytuacji, które są całkowicie oburzające, a jednocześnie sprawiają, że czują się ugruntowane w ludzkich emocjach. W jednej chwili śmiejesz się z niedorzeczności sceny, a w następnej uderzają cię emocje.

Ale Garp to nie tylko zbiór dziwactw. To głęboko niepewny siebie mężczyzna próbujący nadać sens światu, który wydaje się nie mieć sensu. Jego zmagania z męskością, ojcostwem i wiernością są zrozumiałe, nawet gdy jego życie popada w absurd. Interesujące jest to, że chociaż Garp jest technicznie pisarzem, książka nie gloryfikuje tego zawodu. W rzeczywistości własne powieści Garpa (których fragmenty znajdują się w książce) są często postrzegane przez bohaterów jako gorsze. Irving zdaje się sugerować, że prawdziwa tożsamość Garpa leży bardziej w jego relacjach - jego oddaniu dzieciom, skomplikowanym małżeństwie i ciągłych wysiłkach, by chronić swoich bliskich przed niebezpieczeństwami świata.

Mówiąc o związkach, jedną z najbardziej fascynujących postaci powieści jest Roberta Muldoon, była futbolistka, która stała się transpłciową kobietą. Roberta jest jednym z najbliższych przyjaciół Garpa, a jej podróż, choć drugorzędna dla głównego wątku, jest głęboko poruszająca. Jej postać przełamuje stereotypy, a Irving ostrożnie obchodzi się z jej historią, oferując narrację o akceptacji i tożsamości, która była przełomowa w czasie, gdy książka została opublikowana. 

Pomimo swojej długości i okazjonalnego meandrowania, „Świat według Garpa” jest głęboko satysfakcjonującą lekturą. Jest to książka, która wywiera wpływ na długo po jej zakończeniu, z momentami i cytatami, które pozostają z tobą. Jeden z najsłynniejszych wersów z książki, „W świecie według Garpa wszyscy jesteśmy przypadkami beznadziejnymi„ jest idealnym podsumowaniem powieściowego spojrzenia na życie - mrocznie komiczny, pełen absurdu, a jednak niezaprzeczalnie prawdziwy. Wszyscy po prostu próbujemy nadać sens chaosowi i podobnie jak Garp, często ponosimy porażkę, ale w tej próbie jest piękno.