Słowo, obraz i dźwięk w Graduale de Sanctis ze zbiorów krakowskich karmelitów

Karmelitański Graduale de sanctis, datowany na przełom XVII i XVIII wieku i przechowywany w Bibliotece Karmelitów na Piasku w Krakowie, jest fascynującym przykładem księgi, która angażuje różne zmysły odbiorców. Dzięki swojej treści, działającej na słuch, wzrok i umysł, łączy funkcje artystyczne i liturgiczne. W tamtych czasach klasztory karmelitańskie były zaopatrzone w liczne księgi liturgiczne, zarówno drukowane, jak i rękopiśmienne, używane przy różnych okazjach religijnych. Graduale de sanctis wyróżnia się unikalnymi inicjałami inspirowanymi emblematyką, w tym dziełem Tomasza Tretera - Symbolica vitae Christi meditatio. Jest to także jeden z pierwszych graduałów przekazujących potrydencką liturgię karmelitańską w Europie.

Książka charakteryzuje się szczegółowym i interdyscyplinarnym podejściem, oferując wnikliwy wgląd w proces tworzenia oraz oryginalną zawartość graduału, zawierającego rzadko spotykane kompozycje liturgiczne. Jak zauważa dr hab. Paweł Gancarczyk, jest to kluczowy punkt odniesienia dla badań nad emblematyką muzyczną. Publikacja dostarcza wnikliwej analizy relacji pomiędzy gatunkiem emblematycznym a muzyką, co czyni ją pionierską pracą w tej dziedzinie.

Marek Bebak, pracując na Uniwersytecie Jagiellońskim, skupia się na muzyce religijnej oraz kulturze muzycznej Krakowa z dawnych czasów, a także na karmelitach w Rzeczpospolitej. Prowadzi projekty badawcze, które zyskały uznanie na różnych polach, i jest autorem wielu publikacji. Z kolei Alicja Bielak, związana z Instytutem Filozofii i Socjologii PAN, prowadzi badania nad piśmiennictwem dawnych epok, koncentrując się na historii książki i emblematyce. Jej praca badawcza obejmuje kierowanie różnymi projektami naukowymi i przyczyniła się do licznych stypendiów oraz nagród.