Polki na Montparnassie

Książka "Artystki burzą stary świat" autorstwa Sylwii Zientek to fascynująca opowieść o polskich malarkach, które w poszukiwaniu artystycznej swobody wyjeżdżały do Paryża. W ówczesnych miastach jak Warszawa czy Kraków, spotykały się z ograniczeniami, które uniemożliwiały im pełne rozwinięcie talentu, nie mogły malować nagich modeli ani tworzyć obrazów historycznych. Niekiedy nawet wybitne postaci, takie jak Jan Matejko, głosiły przekonania o niezgodności kobiecej natury z malarstwem.

W paryskiej dzielnicy Montparnasse, sercu świata sztuki, znalazły swoje miejsce prawie dwieście Polek-artystek. Każda z nich zmagała się z osobistymi dramatami i triumfami, często ledwie wiążąc koniec z końcem. Wytrwale pracowały, nie zgadzając się na marginalizację.

Wśród nich wyróżniała się Anna Bilińska-Bohdanowicz, pierwsza polska malarka, która zdobyła międzynarodowe uznanie. Istotna była również Alicja Halicka, której prace kubistyczne znalazły uznanie mimo trudności osobistych. Mela Muter, choć umarła w biedzie i zapomnieniu, była cenioną portrecistką paryskich elit, a dziś jej dzieła są pożądane przez największe muzea i kolekcjonerów.

Życie tych kobiet było pełne pasji i odwagi. Maria Dulębianka, orędowniczka emancypacji, żyła z Marią Konopnicką, a Aniela Pająkówna wspierała swojego kochanka, Stanisława Przybyszewskiego. Irena Reno, znana z odważnego podejścia do życia, nie bała się łamać konwenansów.

Sylwia Zientek, dzięki dostępowi do unikalnych materiałów, często nigdy wcześniej niepublikowanych, stworzyła książkę pełną emocji i historycznej precyzji. Jej opowieść jest osadzona na tle burzliwych dziejów od czasu zaborów, przez pierwszą wojnę światową, po dramat drugiej wojny światowej, ukazując nie tylko walkę o artystyczną niezależność, ale również o własne życie i tożsamość.