Ostre przedmioty

Czytając debiutancką powieść Gillian Flynn, wreszcie zrozumiałam, dlaczego Celeste Ng i jej “Wszystko czego wam nie powiedziałam”  tak często były porównywane przez amerykańskich krytyków do twórczości tej pisarki. Martwe dziewczyny, małe miasteczka, rodziny, które tylko na pierwszy rzut oka wydają się idealne, krajobraz pełen błota i brudu... Na pierwszy rzut oka wiele je łączy. Ale jest też mnóstwo różnic.

Camille, która przeżyła swoją młodość z dala od rodzinnego Wind Gap, zostaje wysłana jako reporterka do tego miasteczka, by relacjonować dochodzenie w sprawie morderstwa dwóch małych dziewczynek. Choć redaktor gazety, który jest również przyjacielem ojca wysyła Camille do południowego Missouri w najlepszych intencjach. Niestety spotkanie z rodziną i domem nie ma w sobie nic zbawiennego i Camille wkrótce znajduje się w koszmarnym potrzasku, który nie tylko otwiera stare rany, ale sprawia jej fizyczny ból.

Po pierwsze, w “Ostrych przedmiotach” thriller jest tutaj na równi z dramatem rodzinnym. Autorka świetnie radzi sobie z klimatem: pierwsze upalne dni w gorącym mieście, morderstwa, które są wstrząsem, o których nikt nie wie, kto je popełnił, strach, który sprawia, że znane realia pękają, bohaterka, która ma dość swojej małej ojczyzny nie tylko dlatego, że jest nieustannie wyczerpana - a w tych wszystkich okolicznościach policja i dziennikarka wciąż muszą pracować, choć nikt tak naprawdę tego nie chce. Ale niestety każdy musi dążyć do tego, aby prawda wyszła na jaw.

To połączenie gatunków sprawia, że niełatwo zaszufladkować “Ostre przedmioty”, ale z pewnością nie robi tej powieści przysługi. Dwie martwe dziewczynki i poszukiwanie ich zabójcy sugerują, że jest to powieść kryminalna, a ponieważ Gillian Flynn kładzie nacisk na opisywanie stanów psychicznych (a nie zarzutów), w konsekwencji najbliżej mu do thrillera psychologicznego. W bardziej niekonwencjonalnym sensie “Ostre przedmioty” jest jednak powieścią grozy, w której targana życiowymi problemami narratorka mierzy się z bardzo realnymi koszmarami, które pojawiają się w postaci rodziny i spokoju domowego ogniska, które zostały naruszone. 

Gillian Flynn od samego początku pokazuje Wind Gap oczami człowieka, który tej miejscowości nienawidzi. Technika ta jest nieco manipulacyjna, ale tworzy realny obraz dusznego miasteczka, w którym nigdy nic się nie dzieje, w którym życie kręci się wokół zmian pór roku, i w którym piją po cichu, żeby sąsiedzi nie wiedzieli, a śmieci zręcznie zamiatają pod dywanik w ganku. W identyczny sposób zamiatają wszystkie swoje tajemnice, traumy i bóle. Tragedia i pojawienie się starej-nowej osoby ze świeżym spojrzeniem powinny wzburzyć to bagno, ale nie wzburzyły. Miejscowym łatwiej jest wszystko zakryć przykrywką (gdzie pod spodem buzuje bulgocząca, gorąca woda), a najwyżej mogą wyruszyć na misję poszukiwawczą i kupić nowy zamek do drzwi. Lepki klimat tego miasteczka dusi od pierwszego oddechu, a niektóre epizody wywołują takie samo wrażenie, jak wyjście z klimatyzowanego pomieszczenia w 35-stopniowym upale lipcowego dnia - wybijają powietrze z płuc i wypełniają je jakąś płynną beznadzieją. Powieść sprawdza się jako potret prowincjonalnego miasteczka wyśmienicie - nawet wyraźna wzmianka o istnieniu Internetu pojawia się około strony 175, kiedy osłupiały czytelnik nie spodziewał się już, że w tym tekście pojawią się jakiekolwiek oznaki nowoczesności, poza mniej lub bardziej wyraźnie określonym wiekiem bohatera.

I szczerze mówiąc, element detektywistyczny w Sharp Objects jest ciekawy, ale czasem znajduje się gdzieś daleko w tyle. Tak, zginą dwie dziewczyny, tak, śledztwo w sprawie ich śmierci jest ważną częścią fabuły... Tutaj "polityczne" szybko przechodzi w "osobiste", a standardowy dla gatunku konflikt bohaterki-detektywki z jej rodzinnym miastem przeradza się szybko w relację “love-hate” z samą matką. Ta powieść jest generalnie "kobieca" w swojej fabule i problematyce - istnieją w niej co prawda postacie męskie, ale przeważnie bezradnie obserwują to, co się dzieje. Namiętności szaleją wokół kobiet, a alkoholowe opary wokół mężczyzn - i to właśnie to, co odbiera im sprawczość. Jest w niej pewna świeżość, ale gdyby tylko nie była tak przechylona w stronę wątku miłosnego…

Gillian Flynn mnie nie zawiodła, “Ostre przedmioty” to niesamowicie dobrze opowiedziana, ciężka klimatem powieść. Zawiera w sobie wszystko, czego można oczekiwać od takiej książki: intrygę, tajemnice, zaskakujące zwroty akcji i wciągających bohaterów. Ta powieść otworzy wam oczy na lęki i traumy związane z rodzinnym domem i to, jak bardzo one mogą iść w parze z nami, nawet po wielu latach od naszego odejścia. Książka ta jest mroczna i poruszająca, a jednocześnie trzyma czytelnika w napięciu od pierwszej do ostatniej strony. Polecam.

"Ostre przedmioty" to debiutancka powieść amerykańskiej pisarki Gillian Flynn, która przyniosła jej status autorki bestsellerów New York Timesa i która szybko uzyskała tytuł współczesnego klasyka. Otrzymała za nią pochwalną opinię od samego Stephena Kinga! Nic dziwnego, bo ta powieść to dobra mieszanka detektywistycznej powieści o śledztwie, thrillera, powieści psychologicznej i dramatu rodzinnego pełnego poplątanych relacji. 

Reporterka Camille Preaker otrzymuje redakcyjne zlecenie, by pojechać do małego miasteczka, w którym w ciągu ostatnich 9 miesięcy zaginęło dwoje dzieci (pierwsze znaleziono martwe) i spróbować dowiedzieć się, co mogło się tam stać. Zadanie wydaje się być w porządku, zwłaszcza dla dziennikarza, który stale pracuje z kronikami kryminalnymi. Gdyby nie to, że w tym małym miasteczku urodziła się i mieszka jej matka, ojczym i młodsza siostra, których prawie nie widziała i prawie nie zna.

Camille wraca do domu i ożywają wszystkie demony, przed którymi uciekała przez lata. Jej matka rozwala jej umysł, a siostra Amity (nazywana tutaj Ammą), która jest wyjątkowo dojrzała i rozwinięta jak na swoje 13 lat, rozwala całe miasto. Policja nie ma konkretnych wskazówek, kto i dlaczego zabija małe dziewczynki i niechętnie komentuje sprawę oficjalnie. Reporterka zbiera informacje o ofiarach i okolicznościach tragedii, a jednocześnie próbuje dowiedzieć się, co w jej dzieciństwie poszło nie tak i dlaczego to tak bardzo rzutuje na jej dorosłe życie.

"Ostre przedmioty" to sensacyjna powieść kryminalna z bardzo mrocznym klimatem. To również fascynująco upiorna powieść o tym, jak małe miasteczka skrywają swoje tajemnice i o tym, jak śmiertelna może być miłość matki.  Z wieloma precyzyjnymi analizami psychologicznymi, małomiasteczkowe środowisko jest przedstawione w typie Stephena Kinga (nic więc dziwnego, że tak ciepło wypowiadał się o tej książce), w komplecie ze wszystkimi postaciami, a raczej prawie wszystkimi mieszkańcami, ich tajemnicami, trudną przeszłością, traumami i małymi problemami oraz plotkami. W dodatku miejsca są tak obrazowo opisane, że jako czytelnik można poczuć cały klimat tego miejsca, jakby się tam dosłownie było.

Autorka umiejętnie bawi się fabułą, odkrywając coraz to nowe oblicza historii, prowadząc swoich bohaterów i czytelników zwodniczymi ścieżkami i pozostawiając na koniec najbardziej przejmujący cliffhanger. Fabuła jest poruszająca i przerażająca, moje początkowe podejrzenia były w jakiś sposób słuszne, ale trochę nie do końca, tylko częściowo domyśliłam się motywów. W każdym razie na koniec czekała mnie mała niespodzianka.  To bardzo dobra powieść, o ile nie macie problemów z niesympatycznymi bohaterami i naprawdę kiepskimi historiami rodzinnymi.

 Teraz chcę przeczytać inne powieści Gillian Flynn, bo ta okazała się niesamowicie emocjonująca! Szczerze polecam, dawno nie czytałam czegoś tak mocnego...