Łemkowie. Losy zaginionego narodu

Książka "Łemkowie. Losy zaginionego narodu" autorstwa Marka Koprowskiego to fascynujące zagłębienie się w zawiłe dzieje Łemków-Rusinów. Ten wielowiekowy naród zamieszkujący Karpaty został wyrwany z korzeni przez przesiedlenia do ZSRR oraz na polskie Ziemie Odzyskane, co doprowadziło do utraty ich ojczyzny. Łemkowszczyzna stanowi dla nich utraconą idyllę, reminiscencję, która stała się synonimem ich dawnych, lepszych czasów.

Obecnie, mimo szans na odrodzenie narodowości Łemków, napotykają oni liczne bariery, głównie ze strony Ukraińców, którzy próbują narzucić swoje wpływy na kulturę Łemków, traktując ich jako grupę etnograficzną, a nie odrębny naród. Te starania przynoszą jednak tylko częściowe efekty.

Książka rozpoczyna się wszechstronną panoramą historyczną, obejmującą dzieje Łemków-Rusinów od XIX wieku do czasów współczesnych. Jest to opis przejrzysty i przystępny, pomagający zrozumieć, że Łemkowie to nie tylko ciekawostka historyczna czy element folkloru, lecz pełnoprawny naród, niestety dotkliwie pokrzywdzony przez historię. Operacja "Wisła", w której zostali niesprawiedliwie potraktowani jak Ukraińcy, mimo że wpływy OUN-UPA w ich regionach były nieznaczne, jest jedną z ilustracji tych krzywd.

Koprowski zawiera w swojej publikacji interesujące świadectwa rodowitych Łemków, takich jak Teodor Gocz i jego żona Maria z Zyndranowej, którzy dzielą się opowieściami o swoich rodzinach i prowadzą Muzeum Kultury Łemkowskiej. Młode pokolenie reprezentuje Bogdan Gambal, działacz "Ruskiej Bursy" w Gorlicach, przyczyniający się do renesansu życia społeczności łemkowskiej.

Marek Koprowski, znakomity popularyzator historii, zasłużył na uznanie zarówno jako pisarz, jak i jako historyk za swoją pracę nad szerzeniem wiedzy o Polakach i ich losach na Wschodzie. Otrzymał liczne wyróżnienia, w tym Nagrodę im. Oskara Haleckiego za serię o Wołyniu i nagrodę Polcul – Jerzy Bonicki Foundation za dbanie o polską kulturę na Wschodzie. Jego książki, pełne pasji i zaangażowania, ukazują wnikliwą perspektywę historii terenów wschodnich.