Leksykon Polactwa w Niemczech

Od średniowiecza kontakty między Polską a Niemcami rozwijały się na różnych poziomach: politycznym, ekonomicznym oraz kulturalnym. Już w XVIII wieku Niemcy stały się atrakcyjnym kierunkiem dla polskiej emigracji, której początki miały elitarny charakter, obejmując polityków, artystów i studentów. Po roku 1870, do intensywnie uprzemysławiających się regionów Niemiec przybywały dziesiątki tysięcy polskich migrantów zarobkowych. Napływali oni zarówno z wschodnich terenów Prus, jak i z części Polski pod zaborem rosyjskim oraz austriackim, co sprawiło, że zjawisko emigracji Polaków nabrało masowego charakteru.

W największym stopniu Polacy skupiali się w Nadrenii i Westfalii oraz w Berlinie, gdzie ich liczba sięgała odpowiednio 500 tysięcy i 120 tysięcy osób. W tych miejscach polska społeczność była bardzo aktywna, zakładając liczne towarzystwa religijne, zawodowe, stanowe i młodzieżowe. W krótkim czasie powstały także polskie instytucje gospodarcze i media. Praca Polaków w Niemczech obejmowała nie tylko przemysł, ale także rolnictwo, w którym byli oni zatrudniani sezonowo, szczególnie we wschodnich rejonach kraju.