Kronika w kamieniu

Bohaterem powieści Ismaila Kadarego "Kronika w kamieniu" jest miasto Gjirokastra, w którym autor spędził swoje młodzieńcze lata. Chociaż miasto nie jest bezpośrednio nazwane w powieści, jego wiekowe tradycje i kamienny urok są wiernie oddane przez Kadarego, stając się niemal postacią z krwi i kości, której losy autor dokumentuje.

Akcja książki rozgrywa się w latach 1940-1943, w czasie gdy miasto przechodzi przez ręce kolejnych okupantów: wojsk włoskich, greckich i niemieckich. Historia Gjirokastry widziana jest oczami kilkuletniego chłopca, będącego alter ego autora, co nadaje powieści unikalny, daleki od klasycznej formy autobiografii, charakter.

W swojej narracji Kadare stosuje realizm magiczny, by opowiedzieć o mieście pełnym tajemnic, które chłopiec próbuje zrozumieć poprzez nieustanny dialog. Pisarz wplata elementy subtelnej groteski oraz wieloznaczne aluzje, tworząc dzieło, które nie tylko przełamuje ówczesne ograniczenia cenzury w komunistycznej Albanii, ale także pozostaje wierne swoim artystycznym założeniom i dotyka ważnych tematów nurtujących mieszkańców.

Dzięki pracy tłumacza Marka Jeziorskiego, wybitnego znawcy kultury i historii Albanii, ta poetycka powieść została udostępniona szerszemu gronu czytelników, zarówno tym, którzy są już zaznajomieni z twórczością Kadarego, jak i tym, którzy dopiero odkrywają jego pisarstwo.