Koszykowa róg Stalina

Jesienią 1945 roku komunistyczna bezpieka zainstalowała się w budynkach zlokalizowanych u zbiegu ulicy Koszykowej i alei Stalina. Piwnice stołecznych kamienic, obecnie przekształconych na biura MBP, stały się miejscem aresztu wewnętrznego. W ciągu dziesięciu lat przewinęło się tam kilka tysięcy osób. Wśród zatrzymanych znaleźli się m.in. antykomunistyczni działacze jak Witold Pilecki i Zygmunt Szendzielarz; politycy z okresu przedwojennego, tacy jak Kazimierz Świtalski – minister, premier oraz marszałek sejmu; późniejsi politycy Władysław Bartoszewski i Wiesław Chrzanowski; a także jeden z najbardziej znanych aktorów tamtych czasów, Leon Niemczyk. Obok nich byli byli żołnierze Armii Krajowej, działacze powojennego podziemia niepodległościowego, duchowni, niemieccy zbrodniarze wojenni, kolaboranci, członkowie UPA, przemytnicy, gospodarczy oszuści oraz funkcjonariusze UB ukarani dyscyplinarnie.

Autor szczegółowo rysuje tło tej historii, opowiadając o losach ludzi, którzy trafili na Koszykową, oraz omawiając historię okolicznych miejsc. Precyzyjnie opisuje funkcjonowanie aresztu, jego podstawy prawne, skład personalny oraz strukturę organizacyjną w ramach MBP. Znaczna część książki poświęcona jest losom więźniów tej placówki, w tym tych, którzy stracili tam życie. Aneks książki zawiera listę funkcjonariuszy pełniących służbę w Areszcie Wewnętrznym MBP oraz spis około 4 tysięcy osób, które były tam przetrzymywane.

Książka jest pierwszym naukowym opracowaniem, które nie tylko przybliża historię Aresztu Wewnętrznego MBP przy ul. Koszykowej, ale także opisuje główną siedzibę ministerstwa bezpieczeństwa znajdującą się w tym miejscu. Temat ten jest szczególnie istotny, bo dotychczas brakowało kompleksowego opracowania, które skupiłoby się na budynkach UB przy ul. Koszykowej i Al. Ujazdowskich. Jest to temat trudny ze względu na brak zwartego zbioru dokumentów z danymi na ten temat.