Hotel New Hampshire

„Hotel New Hampshire” Johna Irvinga to jedna z tych książek, których nie da się ograniczyć do prostej recenzji. Jest ekscentryczna, intensywna, pokręcona i nieskończenie fascynująca - powieść, która, podobnie jak samo życie, nie daje się łatwo zrozumieć ani przetrawić. Irving ma dar rozdzierania ludzkiego doświadczenia, odsłaniania absurdalnych, pięknych i tragicznych wnętrzności tego, co to znaczy żyć. Wciąga cię w dziwną, dysfunkcyjną rodzinę Berry z taką siłą, że zanim skończysz, nie jesteś tylko czytelnikiem; praktycznie sam jesteś Berrym, przechodząc przez wszystkie turbulencje i katharsis razem z nimi.

Powieść koncentruje się wokół rodziny Berry: rodziców Win i Mary oraz ich pięciorga dzieci, których życie jest niczym innym jak dziwaczną kolejką górską. Dorastając w domu pogrzebowym w Nowej Anglii, Berry'owie ostatecznie zamieszkują w różnych hotelach, od Maine po Wiedeń. Win, ojciec, marzy o prowadzeniu własnego hotelu, a ta obsesja staje się dosłowną i przenośną podstawą świata rodziny, pomimo mrocznych cieni i czasami groteskowych wpadek, które nieuchronnie podążają za nimi, gdziekolwiek się udają. Irving nie daje nam luksusu konwencjonalnej narracji ani przytulnego łuku fabularnego; zamiast tego bombarduje nas nieoczekiwanymi zwrotami akcji, często przeplatanymi ironią, czarnym humorem i kąśliwym poczuciem realizmu.

To powieść, która uderza w każdy nerw - jest jednocześnie zabawna, łamiąca serce i boleśnie surowa. Berry’owie są ekscentryczni do granic niewiary, ale Irving nadaje im taką głębię i autentyczność, że są w pełni zrealizowani, niezaprzeczalnie ludzcy. Każda postać jest głęboko wadliwa, ale fascynująca na swój własny, unikalny sposób, a ich relacje - zwłaszcza te między rodzeństwem - są złożone i wielowarstwowe, pełne miłości, urazy i dziwnego rodzaju lojalności, której nie spotyka się często. Powieść nie stroni też od tematów tabu i niewygodnych tematów. Seksualność, strata, zdrowie psychiczne i trauma są eksplorowane z niefiltrowaną szczerością, która jest zarówno odświeżająca, jak i wymagająca.

Jedną z rzeczy, które uważam za najbardziej imponujące w „Hotelu New Hampshire” jest to, jak Irving podejmuje te ciężkie, często mroczne tematy i dodaje do nich odrobinę humoru. Nie jest to rodzaj humoru, który rozładowuje napięcie, ale raczej taki, który podkreśla absurdalność bólu i komplikacji życiowych. Słynny Freud jeżdżący na niedźwiedziu, kostium niedźwiedzia, który podwaja się jako bezpieczna przestrzeń i nieustanne powracanie niemal mitycznego psa rodzinnego o imieniu Sorrow, którego ciało wydaje się przeczyć naturalnemu porządkowi życia i śmierci - to tylko niektóre z surrealistycznych elementów, które nadają powieści niezapomniany ton. Irving wykorzystuje te absurdalne momenty, aby pokazać, że w obliczu przytłaczającej tragedii śmiech jest czasem wszystkim, co mamy, nawet jeśli jest zabarwiony goryczą.

Najbardziej uderzyła mnie odmowa Irvinga romantyzowania zmagań rodziny. Tragedia podąża za nimi, ale nie jest traktowana z melodramatem. Zamiast tego narracja Irvinga odzwierciedla odporność ludzi w obliczu bólu, który złamałby innych. Nie ma tu litości, nie ma pomijania brzydkich stron traumy, a już na pewno nie ma prób uczynienia jej przyjemną. Raczej sposób, w jaki bohaterowie zmagają się z cierpieniem, a czasem mu ulegają, wydaje się boleśnie prawdziwy. Tragedie rodziny Berry są ciężkie, ale Irving daje nam to dziwnie katartyczne uwolnienie, zapraszając nas do siedzenia ze smutkiem, śmiania się z absurdu i w jakiś sposób wychodzenia z drugiej strony trochę silniejszym.

Powieść jest również głęboko introspektywna. Poprzez postać Wina Berry'ego Irving zagłębia się w psychologię ambicji i sposoby, w jakie marzenia danej osoby mogą ją zarówno wywyższyć, jak i zniszczyć. Obsesja Wina na punkcie posiadania hotelu - miejsca, w którym może stworzyć poczucie porządku, stabilności i przynależności dla swojej rodziny - jest zarówno ujmująca, jak i szalona. Nie sposób mu nie współczuć, nawet jeśli jego wybory prowadzą do chaosu i złamanego serca. W dążeniu Wina do idealnego życia widzimy uniwersalne pragnienie kontroli nad własnym losem, a także nieuchronną świadomość, że taka kontrola jest iluzją. Życie, ze wszystkimi jego zawiłymi zwrotami i zakrętami, przeciwstawia się schludnym liniom, które próbujemy wokół niego narysować, i to właśnie w rozwikłaniu tych iluzji pisarstwo Irvinga znajduje swoją moc.

Historia Berrysów jest pełna sprzeczności - są delikatni, ale odporni, kochający, ale często okrutni wobec siebie nawzajem i zaciekle lojalni pomimo ich dysfunkcji. To właśnie ta złożoność sprawia, że *The Hotel New Hampshire* tak trzyma w napięciu. Irving nie daje nam łatwych postaci ani czystych rozwiązań. Zamiast tego oferuje rodzaj niechlujnej, bolesnej prawdy, która jest zarówno przerażająca, jak i pocieszająca. Pod koniec czujesz się, jakbyś przeżył sto żyć, z których każde wypełnione jest unikalną mieszanką radości i złamanego serca, absurdu i głębi. I właśnie wtedy, gdy myślisz, że powieść nie może wciągnąć cię głębiej, Irving rzuca ostatni zwrot akcji, pozostawiając cię zarówno zdyszanym, jak i dziwnym

Ostatecznie „Hotel New Hampshire” to coś więcej niż tylko opowieść o dziwacznej rodzinie i jej perypetiach. To świadectwo odporności ludzkiego ducha, sposobu, w jaki trzymamy się siebie nawzajem w czasach ciemności i dziwnego piękna, które można znaleźć w najbardziej absurdalnych i bolesnych momentach życia. Proza Irvinga jest ostra jak zawsze, jego humor mroczny i kąśliwy, a jego wgląd w ludzką naturę głęboki. To powieść, która rzuca ci wyzwanie, niepokoi cię, a na koniec sprawia, że czujesz się trochę bardziej żywy. Nie jest to łatwa lektura, ale dla tych, którzy są gotowi przyjąć jej złożoność, jest to podróż, której szybko nie zapomnisz.