Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów

Tadeusz Kotarbiński podkreśla znaczenie świadomości potencjalnych strategii używanych w sporach z ludźmi nieuczciwymi i zachęca do zapoznania się z myślami Schopenhauera. Dialektyka erystyczna dotyczy sztuki prowadzenia dyskusji tak, aby zawsze wydawać się mieć rację, nawet jeśli obiektywnie jej nie mamy. Często zdarza się, że choć nasze argumenty są logiczne, nie są one uznawane za takie przez publiczność ani nawet przez nas samych, gdy nasz przeciwnik skutecznie odpiera nasze tezy. Różnica między obiektywną prawdą a postrzeganą siłą argumentu jest kluczowa i to właśnie na tej różnicy opiera się dialektyka erystyczna.

Gdyby zło nie istniało w ludzkiej naturze i gdybyśmy prowadząc dialog, zawsze byli całkowicie uczciwi, to dążylibyśmy wyłącznie do odkrycia prawdy, niezależnie od tego, czy pierwotnie była ona częścią naszego stanowiska, czy stanowiska oponenta. W takim przypadku osobiste korzyści z wygrania sporu byłyby dla nas drugorzędne, ponieważ bardziej zależałoby nam na obiektywnej prawdzie. Jednak ludzka pycha, zwłaszcza związana z poczuciem własnej wartości intelektualnej, niechętnie akceptuje sytuację, w której okazuje się, że nasze przekonania były błędne, a to, co mówił przeciwnik — prawdziwe.