Czyja dzisiaj jest Zagłada? Retoryka - ideologia - popkultura

Książka przedstawia obszerne badanie popkulturowych reprezentacji Holokaustu w literaturze polskiej. Jest to monografia poświęcona powieściom o Zagładzie, obejmująca takie gatunki jak powieść sagi, romanse, kryminały, a także elementy horroru i prozy związanej z pogromami. Autorka stawia hipotezę, że około 2012 roku nastąpiło przełomowe przesunięcie w polskiej kulturze, kiedy to narracje postpamięciowe, dominujące wcześniej w opisie Holokaustu (szczególnie wśród autorów urodzonych w latach sześćdziesiątych i później), zostały wyparte przez popkulturę. Ta ostatnia, wykorzystując zmieniające się trendy, szybko zdobyła rynek i wyobraźnię odbiorców, tworząc różnego rodzaju "podróbki" dokumentów i literackie mistyfikacje, których nowa forma zyskała miano ghostwritingu. Autorka nazywa tę zdolność popkultury do kreacji czegoś nowego substytucjonalnością, co odnosi się do zastępowania narracji opartych na faktach współczesnymi, ideologicznie nacechowanymi wersjami.

Książka porusza aktualne pytanie o to, kto ma dziś prawo do narracji o Zagładzie. Zauważamy chyba nieoczekiwane zainteresowanie tym tematem, jego kontrowersyjność i polityczny charakter, które wpływają na stosunki międzynarodowe. Marta Tomczok, analizując, zdawałoby się niewinne i rozrywkowe bestsellery takich autorów jak Elżbieta Cherezińska, Remigiusz Mróz, Marcin Wroński, Maria Nurowska czy Ałbena Grabowska, przekonuje, że każda literatura, zwłaszcza popularna, niesie ze sobą ideologię, niezależnie od zgodności z polityką państwową czy jej łatwości do zrozumienia. Istotą problemu jest zrozumienie, jak książki wpływają na naszą percepcję historii i jakie wizje przeszłości starają się nam przedstawić. Proces ten, jego świadomość i szczegółowa analiza, stanowią główny przedmiot zainteresowania autorki.

Tomczok omawia także koniec narracji postpamięciowych, zjawisko powrotu realizmu w literaturze popularnej oraz lokalne narracje związane z gettem będzińsko-sosnowieckim i towarzyszące mu konflikty pamięci polsko-żydowskiej. W książce znajdują się również studia dotyczące powieści Bronisława Wildsteina i Elżbiety Cherezińskiej. Materiał badawczy obejmuje narracje literackie, filmowe, dyskurs publiczny oraz dokumenty archiwalne.