Czarne słońce

Po zakończeniu lektury, miałem ochotę zakrzyknąć: "Panie Żulczyk, jak pan pojechał po bandzie!". "Czarne słońce" to chyba jego najbardziej dzika i brutalna powieść, co w kontekście prozy tego autora zwiastuje przekroczenie wszelkich granic. Poniekąd tak jest, ale chyba można Jakubowi Żulczykowi wybaczyć, ponieważ ta powieść jest satyrą - wiadomo więc, że wszelkie granice będą naginane i przekraczane.
Dawno nie zmroziło mnie tak, jak podczas czytania tej książki. Wręcz mogę powiedzieć, że jestem przerażony. Jest to spowodowane tym, jak bardzo prawdziwa i współczesna jest ta książka. Mamy niedaleką przyszłość, Wielką Polskę. Nasz kraj odłączył się od Unii, do władzy doszły faszystowskie formacje. Ludzie są mordowani ze względu na swoją przynależność etniczną, religijną, orientację seksualną, czy wyznawane poglądy polityczne niezgodne z linią partii rządzącej. Takich ludzi pozbywa się właśnie główny bohater Gruz, chodzące wcielenie absolutnego zła, bezmyślnie brutalny morderca. Gruz jest naszym przewodnikiem po świecie - poznajemy wydarzenia głównie z jego perspektywy. W trakcie powieści przejdzie on pewną duchową przemianę, co też jest na swój sposób ciekawe. Przyznam, że nie spodziewałem się takiej fabuły i jest to zdecydowanie zaskoczenie "na plus". Książka nie jest przez to taką rąbanką o niczym, tylko rzeczywiście przekazuje jakieś wartości. "Czarne słońce" niejednokrotnie wprawiło mnie w zadumę i kazało zapytać o to, jak ja podchodzę do wszelkiego rodzaju hejtu, manipulacji i prób wtłoczenia ideologii opartej na nienawiści do potocznego dyskursu.
Oprócz warstwy "dystopijnej" książkę czyta się nieźle. Jeśli ktoś czytał poprzednie dzieła Jakuba Żulczyka, wie czego się po niej spodziewać. Owszem, odrzucić może wulgarność i brutalność tego dzieła, ale to tylko bardzo powierzchowne, szokujące elementy. Pozostała część książki wynagradza te głównie początkowe fragmenty związane z przemocą. Powieść jest wciągająca, czyta się dość szybko. Polecam, bo naprawdę warto się skonfrontować - nie ma chyba innej takiej polskiej powieści. Dla mnie to zdecydowanie najlepsza książka Żulczyka.

"Czarne słońce" to kolejna z książek Jakuba Żulczyka, po którą sięgnęłam w tym roku. Zachęciły mnie głównie opinię o tym, że jest to prawdopodobnie najbardziej kontrowersyjna książka tego autora. Postanowiłam się więc skonfrontować z jej treścią i ocenić, na ile te stwierdzenia są zgodne z prawdą. Ciekawa byłam, czy autor "Ślepnąc od świateł" rzeczywiście potrafi jeszcze czymś zaskoczyć.
Z tego co zauważyłam, wiele osób pisze o tym, że nie jest w stanie przebrnąć przez tę powieść Jakuba Żulczyka. Pojawiają się opinię mówiące, że książka jest zbyt brutalna, wulgarna. Myślę, że to bardzo duża strata dla tej powieści ocenianie ją z tej perspektywy. To w gruncie rzeczy książka mocna, nie bawiąca się w półśrodki, ale mimo wszystko pod płaszczem szoku mająca dość wiele do powiedzenia na temat współczesnego świata. Jest to dystopia, trochę satyryczna, przesadzona i rozgrzana. Jednak to też jedynie środek, efekciarstwo. Bardziej wydaje mi się, że w książce ważne jest podjęcie dialogu z czytelnikiem, zadanie niewygodnych pytań, zwrócenie uwagi na kwestie nurtujące nas współcześnie. To manifest, krzyk bezradności, opowieść o tym jak bezsensowna ideologia oparta o wykluczenie i nienawiść zatruwa nasze umysły. Coraz częściej zauważam, że hejt pisany w internecie jest puszczany mimo uszu, ignorowany albo wręcz nawet podsycany przez ludzi hejtowanych. To się naprawdę nie mieści w głowie i bardzo dobrze, że Żulczyk zwraca na to uwagę.
Odrzucając warstwę dystopii dostrzeżemy, że to w gruncie rzeczy dość humanistyczna opowieść, w których odwołania do "naszej" rzeczywistości wydają się wręcz oczywiste. Mamy tutaj więc faszyzującą władzę, która jest generalnie obrazowanie obawy, jaką wyraża dużo ludzi w Polsce. Nienawidzą oni wszystkiego, co inne, co obce. Dochodzi więc do masowych czystek, eksterminacji osobników niewygodnych władzy. Generalnie wydaje mi się, że to coś, czego każdy się obawia, niezależnie od poglądów politycznych - że przyjdą Oni, uznają nas za Obcych i będą próbowali Nas zwalczać. Bardzo dobrze wyczuł to autor, dlatego "Czarne słońce" tak bardzo dzieli, tak bardzo wzbudza emocje. Szala jest jednak przechylona przez niego w jedną stronę, ale wydaje mi się, że to nie jest jakaś wyraźna wada (druga strona zawsze może poszukać książki od "swojego" autora, które będą też wyrażały takie emocje. Takich książek jest sporo). Myślę, że warto przebrnąć przez tą książkę, nawet jeśli perspektywa ciężkiej lektury nas zniechęca.