Złota liczba

Dlaczego pięciokąty dominują w świecie przyrody, a sześciokąty są typowe dla struktur nieożywionych? Co sprawia, że zarówno dzieła ludzkie, jak i przyrodnicze formy, często odzwierciedlają konkretne proporcje liczbowe? Czy to przypadek, że proporcje te często wiążą się z „złotą liczbą” 1,618, obecnością zauważalną zarówno w ludzkiej anatomii, jak i egipskich piramidach? Czy starożytni greccy myśliciele mieli słuszność, twierdząc, że liczba jest fundamentem wszechświata, który żyje i pulsuje w jednym uniwersalnym rytmie, możliwym do wyliczenia?

Na te fascynujące pytania próbuje odpowiedzieć Matila Ghyka w swojej książce. Ghyka, niegdyś uznany matematyk, filozof, pisarz i dyplomata pochodzący z Rumunii, jest dziś niemal zapomniany. Jego książka „Złota liczba”, pierwotnie opublikowana we francuskim języku, cieszyła się ogromną popularnością w Europie lat trzydziestych XX wieku.

Autor w swoim dziele wykorzystuje bogaty zbiór materiałów historycznych i porównawczych z szerokiego zakresu dziedzin, od fizyki atomowej przez historię architektury i sztuki, aż po biologię. Bada losy „złotej liczby” oraz związane z nią koncepcje rytmu i harmonii w kulturze zachodniej, począwszy od czasów Pitagorasa aż do współczesności. Ghyka dochodzi do zaskakujących wniosków: geometryczne, opierające się na liczbach spojrzenie na świat, zapoczątkowane odkryciami Pitagorasa i przez wieki stanowiące esencję tajemnego nauczania, nie jest tylko historycznym wyróżnikiem zachodniej cywilizacji. To także jedno z jej nadal żywych źródeł, a poszukiwania nowych geometrii przestrzeni przez współczesnych fizyków to nic innego niż powrót do pitagoreizmu, jak podkreślał B. Russell.