Wojwodina i jej Rusini: O języku, kulturze i hist.

Od końca XVII wieku, na terenach dzisiejszej Wojwodiny, położonej na styku Bałkanów i Europy Środkowej, znajdowało schronienie wiele różnych grup etnicznych. Wśród nich byli Serbowie, Niemcy, Węgrzy, Żydzi, Rumuni, Słowacy, Chorwaci, Buniewcy, Ormianie, Cincarowie oraz przedstawiciele innych społeczności, które osiedliły się w regionach Baczki, Banatu i Sremu. Również Rusini karpaccy, początkowo z Górnych Węgier, a później z Galicji, przybywali tu od połowy XVIII wieku, początkowo do miejscowości takich jak Nagy Keresztur i Kucura. Na tutejszych równinach Panonii stworzyli swoje nowe domy.

Monografia pt. "Wojwodina i jej Rusini" jest dedykowana jedynej w swoim rodzaju społeczności Rusinów wojwodińskich, dokumentując ich język, kulturę i historię. Ich trwałość i przywiązanie do tradycji, wbrew odległościom od karpackich korzeni, pozwoliły im przetrwać ponad dwa i pół wieku. Pokojowe współistnienie różnych narodów i religii w Wojwodinie oraz sprzyjające warunki społeczno-polityczne w ramach federacji jugosłowiańskiej przyczyniły się do ich narodowej konsolidacji, rozwoju literatury i efektywnego działania instytucji kulturalnych oraz edukacyjnych. Szczególne osiągnięcie tego okresu stanowiła kodyfikacja języka, rozpoczęta po I wojnie światowej, dzięki której język wojwodińsko-rusiński stał się w pełni rozwiniętym i wszechstronnym mikrojęzykiem słowiańskim.

Choć obecnie społeczność ta liczy jedynie około jedenastu i pół tysiąca osób, jej niezwykła żywotność i aktywność sprawiają, że zasługuje ona na upamiętnienie w postaci polskojęzycznej publikacji.