U nas, w Auschwitzu...

Opowiadanie Tadeusza Borowskiego zatytułowane "U nas, w Auschwitzu" stanowi jedno z najważniejszych i najbardziej przejmujących dzieł literackich, które ukazują okrucieństwa drugiej wojny światowej oraz niehumanitarne traktowanie Polaków i Żydów w nazistowskich obozach koncentracyjnych. Oparte na osobistych doświadczeniach autora, opowiadanie ma formę listów skierowanych do jego ukochanej Marii. Przez te listy przewijają się obrazy obozowego życia: tłumy milczących ludzi idących spokojnie do krematoriów, obozowy dom publiczny, gdzie oprawcy i więźniowie szukają rozrywki, „kliniki” dla kobiet, w których przeprowadzane są brutalne eksperymenty medyczne. Wszystko to rozgrywa się w scenerii, gdzie po wieczornym apelu klasyczna muzyka towarzyszy więźniom podczas koncertów symfonicznych.

W jednym z listów Borowski przytacza rozmowę z Żydem z sonderkommanda w krematorium, który cynicznie wspomina o rozrywkach, jakim oddaje się kosztem dzieci: "musimy bawić się, jak umiemy. Jak by szło inaczej wytrzymać?". To świadectwo obojętności na życie i śmierć unaocznia stopień dehumanizacji w miejscu, gdzie wartości ludzkie przestały istnieć. Borowski poprzez swoje przeżycia skłania do refleksji nad upadkiem humanizmu europejskiego i moralnym rozkładem pod totalitarnymi rządami.

Kilka słów o autorze: Tadeusz Borowski urodził się w 1922 roku. Był pisarzem, publicystą i działaczem politycznym. Twórczość poetycką rozpoczął w 1942 roku tomikiem "Gdziekolwiek ziemia". Po aresztowaniu w 1943 roku trafił do Auschwitz i innych obozów koncentracyjnych, z których został uwolniony pod koniec wojny. Powróciwszy do Warszawy w 1946 roku, Borowski rozpoczął intensywny dwuletni okres twórczości, w wyniku którego powstały zbiory takie jak "Pożegnanie z Marią" i "Kamienny świat", odzwierciedlające jego przeżycia i obserwacje mechanizmów deprawacji w systemie nazistowskim. Po 1948 roku Borowski stał się zwolennikiem socrealizmu. Zakończył życie śmiercią samobójczą w 1951 roku. Wydane pośmiertnie "Mała kronika wielkich spraw" oraz zbiór "Czerwony maj" uzupełniają jego dziedzictwo literackie.