Bracia Lwie Serce

Są chwile, kiedy rzeczywistość jest trudna do zniesienia! Są chwile, kiedy chciałoby się nie musieć stawiać czoła temu, co się dzieje. Na te wszystkie ciężkie momenty polecam książkę Astrid Lindgren “Bracia Lwie Serce”. Przeczytałam tę książkę już chyba z dziesięć razy. Kilka razy jako dziecko i kilka razy z moimi dziećmi i uczniami. Przeczytałam też sporo refleksji na temat tej lektury - głównie dyskusji o tym, czy autorka miała rację, łamiąc tabu śmierci w książce przygodowej dla dzieci.

Pozostały mi jednak dwie rzeczy: siła opowieści, dzięki której życie staje się znośne, oraz powtarzający się schemat ludzkiego społeczeństwa, niezależnie od fabuły, scenerii, bohaterów i celu opowieści.

Pierwszy rozdział jest z gatunku tych, które wywołują bezradny płacz: biedny chłopiec chory na śmiertelną chorobę, prawdopodobnie gruźlicę, podsłuchuje, jak matka mówi o jego spodziewanej śmierci. Zrozpaczony zwierza się swojemu starszemu bratu Jonatanowi, który zapewnia go, że po śmierci czeka go wspaniałe, pełne przygód życie w Nangijali, i że będzie tam czekał, aż Jonatan do niego dołączy. Sprawy jednak rozwijają się inaczej - kiedy w ich bloku wybucha pożar Jonatan ginie w wyniku upadku. Niedługo potem chłopcy spotykają się ponownie w cudownym, baśniowym świecie Nangijali.

Ale oczywiście Nangijala to także mroczne miejsce, z wioską za murem, w której rządzi zły Tengil i jego żołnierze, wspierani przez supermocną broń - smoka zwanego Katla. Nikogo nie zdziwi fakt, że powieść ukazała się w szczytowym okresie zimnej wojny.

W czarno-białym świecie baśni Astrid Lindgren bracia wyruszają na ratunek swojemu światu z chwalebnego przekonania, że są rzeczy, które trzeba robić, niezależnie od niebezpieczeństwa, jakie się napotyka. W końcu wygrywają, a złe moce Nangijali zostają pokonane, ale za pewną cenę: Jonatan został skrzywdzony przez Katlę. I właśnie w tym miejscu opowieść traci dla mnie swoją magiczną moc i wiarygodność, i mam wrażenie, że Astrid Lindgren nie mierzy się z rzeczywistością, nawet jeśli jest to tylko rzeczywistość, którą można znaleźć w uniwersum opowieści.

Chłopcy postanawiają popełnić samobójstwo, by przenieść się do następnego świata, Nangilimy, gdzie historie są lepsze, a życie łatwiejsze. W łańcuchu wiecznych światów może być wiele szczęśliwych (lub smutnych) zakończeń. Ale nieszczególnie podoba mi się to przesłanie i zawsze uważałam, że trudno je przekazać moim dzieciom. Nie z powodu tematu śmierci, ale z powodu beztroskiego podejścia do rzeczywistości, w której obecnie żyjemy i której nie możemy przełknąć. Jeśli po prostu idziemy do przodu, kiedy życie nie układa się po naszej myśli, przemieszczamy się od przygody do przygody, ignorując skutki rzeczywistości, której unikamy, szukając łatwego wyjścia, nie ma żadnej realnej motywacji, by zmienić na lepsze założenia świata, w którym żyjemy, ani by próbować znaleźć przyczyny problemów, które mamy, aby zapobiec ich pogłębianiu się.

Ale z drugiej strony, Astrid Lindgren być może widziała wyraźnie, co ludzkość robi cały czas: buduje mury, walczy o ideologię, ignoruje złe znaki, zaprzecza rzeczywistości i ślepo skacze w przyszłość, ma nadzieję na najlepsze, ale nigdy nie odwraca się, by wyciągnąć wnioski z historii.

Pomimo to, “Bracia Lwie Serce” to z pewnością jedna z najpiękniejszych książek, jakie kiedykolwiek czytałam. Zawsze uwielbiałam sposób, w jaki Lindgren nie omija tematów/problemów ani nie ignoruje ich tylko dlatego, że byłyby zbyt poważne lub nieodpowiednie dla książki dla dzieci. Nadaje to tej historii czystego i realistycznego charakteru, a bohaterom i ich interakcjom - szczerości.
Choć z technicznego punktu widzenia jest to książka dla dzieci napisana przez autora dla dzieci, jej tematyka jest cięższa niż w większości powieści dla dorosłych: śmierć, choroba, strata, życie pozagrobowe, prawo do reagowania na przemoc przemocą, rodzina i lojalność. Każdy, z kim rozmawiałam o tej książce, mówił to samo: że wywołuje ona łzy, czy to ze smutku, czy z radości, czy też z połączenia obu tych rzeczy.

W “Braciach Lwie Serce” wspaniałej autorce Astrid Lindgren udało się stworzyć niezwykle wzruszającą opowieść zawierającą wiele tematów, które zazwyczaj uważane są za zbyt "dorosłe" w oczach dzieci. Ta książka opowiada o stracie, życiu pozagrobowym, lojalności, miłości i rodzinie oraz o tym wszystkim, co czasem trzeba zrobić, aby coś naprawić. Jest też o podróży małego chłopca, który podąża za swoim bratem w zaświaty, stając się powoli swoim własnym bohaterem.

“Bracia Lwie Serce” okazują się jednak opowieścią o odwadze i zdradzie, o okrucieństwie i współczuciu, gdy Nangijala staje się zagrożona przez sąsiednią Karmaniakę rządząną przez okrutnego króla Tengila. Czy mały Karol znajdzie w sobie odwagę, której potrzebuje, by sprostać nabytemu przydomkowi Lwie Serce i przezwyciężyć strach, zanim dojdzie do tragedii?

Bez wątpienia jest to mroczna powieść, ale niesie ona nadzieję. Karol ma około dziesięciu lat i jest chorowity i niestety koniec jego życia zbliża się nieuchronnie, ale trzynastoletni Jonatan pociesza go opowieściami i obietnicami zdrowia, zabawy i towarzystwa w miejscu, które na początku wydaje się rajem. Kiedy jednak w ich bloku wybucha pożar, a Jonatan wyskakuje z płomieni z Karolem na plecach, to starszy brat ginie w wyniku upadku, młodszy zaś przeżywa.

Bracia łączą się na moście w magicznej krainie Nangijali, gdzie początkowo wszystko wydaje się idealne, a Karol cieszy się dobrym zdrowiem. Na horyzoncie pojawiają się jednak symboliczne chmury burzowe - sąsiednia Dolina Dzikiej Róży zostaje zajęta przez wojska z Karmaniaki. Karol jest zarówno dumny, jak i przerażony, gdy dowiaduje się, że Jonatan opuści go, by walczyć o wolność; musi nauczyć się, jak być odważnym, mimo obaw o brata i nowych przyjaciół, których poznał w Dolinie Wiśni.

Kiedy w dalszej części powieści Karol wykrzykuje, że to nie może być prawda, to jest coś jak z pradawnego snu, w jego słowach jest więcej niż tylko odrobina prawdy: to, co się dzieje, jest rzeczywiście pradawne, a niebezpieczeństwa i przygody, które spotykają rodzeństwo, mają w sobie coś z legendy. Są podróże przez góry i wzdłuż spienionych rzek, przez tunele i jaskinie; są spiski i bitwy, a w tym raju jest ból, a nawet śmierć. Pobrzmiewają tu echa sag i mitów.

To, co czyni “Braci Lwie Serce” rzadkością w literaturze dziecięcej, to fakt, że porusza temat śmierci młodych bohaterów, pozostawiając pytanie o szczęśliwe zakończenie bez odpowiedzi. Kilka innych utworów z klasyki dziecięcej próbuje podjąć ten temat: “Ostatnia bitwa” C.S. Lewisa jest postrzegana jako problematyczna, podczas gdy "Wodne dzieci" Charlesa Kingsleya omijają tę kwestię, gdy wspinający się chłopiec Tom odradza się po utonięciu. Powieść Lindgren stawia czytelnika przed wyzwaniem wyciągnięcia własnych wniosków na temat tego, co wydarzy się na końcu, kiedy bracia będą oczekiwać przejścia do Nangilimy; czy obietnica łowienia ryb, ognisk i opowiadania sag zostanie wreszcie spełniona?

Radość tej opowieści polega na tym, że choć ma baśniowy charakter, nie unika opisywania surowej rzeczywistości: dwulicowość, trudy, trudne decyzje, trauma, nieludzkość - to wszystko jest obecne na scenie lub poza nią. Ale mamy też do czynienia z lojalnością, zasadami, pacyfizmem i miłością rodzeństwa. Czy to wszystko może być prawdziwe? Myślę, że przynajmniej możemy w to wierzyć.

Są chwile, kiedy rzeczywistość jest trudna do zniesienia! Są chwile, kiedy chciałoby się nie musieć stawiać czoła temu, co się dzieje. Na te wszystkie ciężkie momenty polecam książkę Astrid Lindgren “Bracia Lwie Serce”. Przeczytałam tę książkę już chyba z dziesięć razy. Kilka razy jako dziecko i kilka razy z moimi dziećmi i uczniami. Przeczytałam też sporo refleksji na temat tej lektury - głównie dyskusji o tym, czy autorka miała rację, łamiąc tabu śmierci w książce przygodowej dla dzieci.

Pozostały mi jednak dwie rzeczy: siła opowieści, dzięki której życie staje się znośne, oraz powtarzający się schemat ludzkiego społeczeństwa, niezależnie od fabuły, scenerii, bohaterów i celu opowieści.

Pierwszy rozdział jest z gatunku tych, które wywołują bezradny płacz: biedny chłopiec chory na śmiertelną chorobę, prawdopodobnie gruźlicę, podsłuchuje, jak matka mówi o jego spodziewanej śmierci. Zrozpaczony zwierza się swojemu starszemu bratu Jonatanowi, który zapewnia go, że po śmierci czeka go wspaniałe, pełne przygód życie w Nangijali, i że będzie tam czekał, aż Jonatan do niego dołączy. Sprawy jednak rozwijają się inaczej - kiedy w ich bloku wybucha pożar Jonatan ginie w wyniku upadku. Niedługo potem chłopcy spotykają się ponownie w cudownym, baśniowym świecie Nangijali.

Ale oczywiście Nangijala to także mroczne miejsce, z wioską za murem, w której rządzi zły Tengil i jego żołnierze, wspierani przez supermocną broń - smoka zwanego Katla. Nikogo nie zdziwi fakt, że powieść ukazała się w szczytowym okresie zimnej wojny.

W czarno-białym świecie baśni Astrid Lindgren bracia wyruszają na ratunek swojemu światu z chwalebnego przekonania, że są rzeczy, które trzeba robić, niezależnie od niebezpieczeństwa, jakie się napotyka. W końcu wygrywają, a złe moce Nangijali zostają pokonane, ale za pewną cenę: Jonatan został skrzywdzony przez Katlę. I właśnie w tym miejscu opowieść traci dla mnie swoją magiczną moc i wiarygodność, i mam wrażenie, że Astrid Lindgren nie mierzy się z rzeczywistością, nawet jeśli jest to tylko rzeczywistość, którą można znaleźć w uniwersum opowieści.

Chłopcy postanawiają popełnić samobójstwo, by przenieść się do następnego świata, Nangilimy, gdzie historie są lepsze, a życie łatwiejsze. W łańcuchu wiecznych światów może być wiele szczęśliwych (lub smutnych) zakończeń. Ale nieszczególnie podoba mi się to przesłanie i zawsze uważałam, że trudno je przekazać moim dzieciom. Nie z powodu tematu śmierci, ale z powodu beztroskiego podejścia do rzeczywistości, w której obecnie żyjemy i której nie możemy przełknąć. Jeśli po prostu idziemy do przodu, kiedy życie nie układa się po naszej myśli, przemieszczamy się od przygody do przygody, ignorując skutki rzeczywistości, której unikamy, szukając łatwego wyjścia, nie ma żadnej realnej motywacji, by zmienić na lepsze założenia świata, w którym żyjemy, ani by próbować znaleźć przyczyny problemów, które mamy, aby zapobiec ich pogłębianiu się.

Ale z drugiej strony, Astrid Lindgren być może widziała wyraźnie, co ludzkość robi cały czas: buduje mury, walczy o ideologię, ignoruje złe znaki, zaprzecza rzeczywistości i ślepo skacze w przyszłość, ma nadzieję na najlepsze, ale nigdy nie odwraca się, by wyciągnąć wnioski z historii.

Pomimo to, “Bracia Lwie Serce” to z pewnością jedna z najpiękniejszych książek, jakie kiedykolwiek czytałam. Zawsze uwielbiałam sposób, w jaki Lindgren nie omija tematów/problemów ani nie ignoruje ich tylko dlatego, że byłyby zbyt poważne lub nieodpowiednie dla książki dla dzieci. Nadaje to tej historii czystego i realistycznego charakteru, a bohaterom i ich interakcjom - szczerości.
Choć z technicznego punktu widzenia jest to książka dla dzieci napisana przez autora dla dzieci, jej tematyka jest cięższa niż w większości powieści dla dorosłych: śmierć, choroba, strata, życie pozagrobowe, prawo do reagowania na przemoc przemocą, rodzina i lojalność. Każdy, z kim rozmawiałam o tej książce, mówił to samo: że wywołuje ona łzy, czy to ze smutku, czy z radości, czy też z połączenia obu tych rzeczy.

W “Braciach Lwie Serce” wspaniałej autorce Astrid Lindgren udało się stworzyć niezwykle wzruszającą opowieść zawierającą wiele tematów, które zazwyczaj uważane są za zbyt "dorosłe" w oczach dzieci. Ta książka opowiada o stracie, życiu pozagrobowym, lojalności, miłości i rodzinie oraz o tym wszystkim, co czasem trzeba zrobić, aby coś naprawić. Jest też o podróży małego chłopca, który podąża za swoim bratem w zaświaty, stając się powoli swoim własnym bohaterem.

“Bracia Lwie Serce” okazują się jednak opowieścią o odwadze i zdradzie, o okrucieństwie i współczuciu, gdy Nangijala staje się zagrożona przez sąsiednią Karmaniakę rządząną przez okrutnego króla Tengila. Czy mały Karol znajdzie w sobie odwagę, której potrzebuje, by sprostać nabytemu przydomkowi Lwie Serce i przezwyciężyć strach, zanim dojdzie do tragedii?

Bez wątpienia jest to mroczna powieść, ale niesie ona nadzieję. Karol ma około dziesięciu lat i jest chorowity i niestety koniec jego życia zbliża się nieuchronnie, ale trzynastoletni Jonatan pociesza go opowieściami i obietnicami zdrowia, zabawy i towarzystwa w miejscu, które na początku wydaje się rajem. Kiedy jednak w ich bloku wybucha pożar, a Jonatan wyskakuje z płomieni z Karolem na plecach, to starszy brat ginie w wyniku upadku, młodszy zaś przeżywa.

Bracia łączą się na moście w magicznej krainie Nangijali, gdzie początkowo wszystko wydaje się idealne, a Karol cieszy się dobrym zdrowiem. Na horyzoncie pojawiają się jednak symboliczne chmury burzowe - sąsiednia Dolina Dzikiej Róży zostaje zajęta przez wojska z Karmaniaki. Karol jest zarówno dumny, jak i przerażony, gdy dowiaduje się, że Jonatan opuści go, by walczyć o wolność; musi nauczyć się, jak być odważnym, mimo obaw o brata i nowych przyjaciół, których poznał w Dolinie Wiśni.

Kiedy w dalszej części powieści Karol wykrzykuje, że to nie może być prawda, to jest coś jak z pradawnego snu, w jego słowach jest więcej niż tylko odrobina prawdy: to, co się dzieje, jest rzeczywiście pradawne, a niebezpieczeństwa i przygody, które spotykają rodzeństwo, mają w sobie coś z legendy. Są podróże przez góry i wzdłuż spienionych rzek, przez tunele i jaskinie; są spiski i bitwy, a w tym raju jest ból, a nawet śmierć. Pobrzmiewają tu echa sag i mitów.

To, co czyni “Braci Lwie Serce” rzadkością w literaturze dziecięcej, to fakt, że porusza temat śmierci młodych bohaterów, pozostawiając pytanie o szczęśliwe zakończenie bez odpowiedzi. Kilka innych utworów z klasyki dziecięcej próbuje podjąć ten temat: “Ostatnia bitwa” C.S. Lewisa jest postrzegana jako problematyczna, podczas gdy "Wodne dzieci" Charlesa Kingsleya omijają tę kwestię, gdy wspinający się chłopiec Tom odradza się po utonięciu. Powieść Lindgren stawia czytelnika przed wyzwaniem wyciągnięcia własnych wniosków na temat tego, co wydarzy się na końcu, kiedy bracia będą oczekiwać przejścia do Nangilimy; czy obietnica łowienia ryb, ognisk i opowiadania sag zostanie wreszcie spełniona?

Radość tej opowieści polega na tym, że choć ma baśniowy charakter, nie unika opisywania surowej rzeczywistości: dwulicowość, trudy, trudne decyzje, trauma, nieludzkość - to wszystko jest obecne na scenie lub poza nią. Ale mamy też do czynienia z lojalnością, zasadami, pacyfizmem i miłością rodzeństwa. Czy to wszystko może być prawdziwe? Myślę, że przynajmniej możemy w to wierzyć.