Twórczość zesłańców syberyjskich

Dariusz Zięba, urodzony w 1968 roku, jest absolwentem filologii polskiej na Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie. W 2006 roku uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych na Uniwersytecie Rzeszowskim, a jego rozprawa doktorska, napisana pod kierunkiem prof. Piotra Żbikowskiego, nosiła tytuł "Pamiętniki zesłańców syberyjskich do 1823 roku". Zięba przez prawie dekadę pracował jako nauczyciel języka polskiego, a od 2015 do 2017 roku pełnił funkcję wicedyrektora ds. dydaktycznych w Podkarpackim Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie. Obecnie jest ekspertem Ministerstwa Edukacji Narodowej i pełni ważną rolę w Sekcji Krajowej NSZZ "Solidarność" Oświaty i Wychowania. Zasłynął również jako prezes Komitetu Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Rzeszowie, który został odsłonięty 11 listopada 2019 roku.

Jego książka poświęcona jest twórczości syberyjskich zesłańców, takich jak Maurycy Beniowski, Józef Kopeć i Bronisław Piłsudski, którzy powrócili do Polski po długich latach na Syberii. Relacje tych postaci nierzadko były przyjmowane z rezerwą, a ich wspomnienia odkrywają zawirowania życia na przymusowym wygnaniu. Zrozumienie zesłańców polega na otwarciu się na ich doświadczenia, zarówno te niosące radość, jak i przytłaczane tęsknotą i trudnościami. Pamiętniki z tego okresu opisują życie w zawieszeniu – zesłańcy trwają w oczekiwaniu, tworzą instytucje wspierające i organizują życie kulturowe, jednak nie zerwali całkowicie kontaktu z ojczyzną.

Opisy podróży to zdominowany temat pamiętników, a zesłańcy, jak Kopeć, Ciecierski, Lubicz-Chojecki czy Beniowski, jawią się jako bohaterowie gotowi w każdej chwili podjąć drogę powrotną. Na Syberii nie udało im się wypracować nic trwałego, lecz ich zainteresowanie otaczającą rzeczywistością nie przerodziło się w chęć jej współtworzenia. Ich oczekiwanie na wieść o uwolnieniu pozostaje kluczowym elementem ich narracji.