Rzut oka na zagadnienia filozofii

Georges Sorel (1847-1922) był wybitnym francuskim filozofem, socjologiem i działaczem społecznym, znanym przede wszystkim jako współtwórca idei syndykalizmu, choć nigdy nie angażował się czynnie w ruchy społeczne. Jego myśl ukazuje się na przecięciu filozofii i inżynierii, balansując między wpływami Fryderyka Nietzschego a Karola Marksa, a także Henriego Bergsona i Johanna Wolfganga von Goethego. Sorel postrzegał się jako spadkobierca myśli Karola Marksa, choć krytyczny wobec niej. Znany historyk myśli społecznej, Leszek Kołakowski, określał jego interpretację jako „jansenistyczny marksizm”, a samego Sorela mianem „Lutra marksizmu”.

W swoim dziele "Rzut oka na zagadnienia filozofii", Sorel analizuje fundamentalne problemy filozoficzne w kontekście historycznym, począwszy od starożytnych Greków z naciskiem na Arystotelesa, poprzez takie postaci jak św. Tomasz, Kartezjusz, Mill, Comte, Newton, Kant i Spencer, aż po jego współczesnych, z Bergsonem na czele. W innej ze swoich prac, "Złudzenia postępu", Sorel wskazuje na przykład ludzi rozsądnych różnych epok, którzy dostrzegali próżnię w dogmatach proponowanych przez filozofów. Twierdzi, że intelektualiści i lekarze sceptyczni wobec słabych filozofii naturalnych zwracali się ku empiryzmowi. Zdaniem Sorela, ludzie doradzający mężom stanu nierzadko uważali teologiczne formuły za nieistotne, lecz uznawali, że religia mogła służyć zachowaniu porządku społecznego. Przez pryzmat historii obyczajów, Sorel zauważa, że działania ludzkie były często inspirowane zasadami probabilizmu. Krytyka filozofii może prowadzić do sceptycyzmu, przeciwko któremu buntuje się duch ludzki, nie będąc w stanie zaakceptować powszechnej bezsilności.