Rzeczpospolita Krzemieniecka albo Nowe Ateny Wołyńskie

Krzemieniec to miasto o wyjątkowej historii, które odegrało znaczącą rolę w dziejach. Było celem starań Kazimierza Wielkiego, szczególną troską otaczane przez królową Bonę, a do Korony zostało wcielone przez Zygmunta Augusta. Po trzecim rozbiorze znalazło się w granicach Imperium Rosyjskiego. W latach 1805-1832 działało tam znane Liceum Krzemienieckie, znane również jako Gimnazjum Wołyńskie lub Ateny Wołyńskie. W okresie międzywojennym, od 1921 do 1939 roku, Krzemieniec ponownie stał się częścią Polski.

Książka skupia się na właśnie tym czasie, opowiadając o Liceum Krzemienieckim, reaktywowanym przez Józefa Piłsudskiego w 1920 roku jako kontynuatorze tradycji edukacyjnych z początku XIX wieku. To niezwykłe przedsięwzięcie edukacyjne miało wtedy wyjątkowy wpływ na polską oświatę, którego nie dorównała żadna późniejsza instytucja, ani w czasach PRL, ani obecnie. Liceum to pełniło funkcję znacznie szerszą niż typowa szkoła; było centrum kultury nie tylko dla samego Krzemieńca, ale dla całego regionu Wołynia, integrując życie społeczne.

Autorka książki zastosowała wyjątkowy stylem pisarski, inspirowany technikami Jarosława Marka Rymkiewicza i Antoniego Słonimskiego, przedstawiając historię Liceum w formie esejów ułożonych alfabetycznie. Format ten pozwolił na omówienie szerokiego wachlarza tematów związanych z działalnością Liceum i społecznością Krzemieńca w 45 esejach. Dodatkowo, książka zawiera ponad 70 archiwalnych ilustracji, z których część publikowana jest po raz pierwszy, co wprowadza czytelnika w unikalny świat tamtejszego życia edukacyjnego i społecznego.