Reprezentatywna mikroskala?

Autorzy tej interdyscyplinarnej monografii skupili się na badaniu Czeladzi, niewielkiego miasta w Zagłębiu Dąbrowskim na Śląsku, by zbadać jego potencjalną reprezentatywność dla całej Polski. Tytuł książki, "Reprezentatywna mikroskala?", został opatrzony znakiem zapytania, co podkreśla dwa główne aspekty. Po pierwsze, istnieje wątpliwość, czy historia i aktualne tendencje społeczne, światopoglądowe oraz polityczne Czeladzi mogą być traktowane jako typowy obraz dla całego kraju. Po drugie, nie wszyscy czytelnicy mogą się zgodzić, że wybory życiowe mieszkańców tego miasta odzwierciedlają bardziej uniwersalną wizję świata i człowieka, którą uważają za reprezentatywną.

Książka ta prowadzi nas do przemyśleń na temat lokalnej pamięci i jej interpretacji, zachęcając do refleksji nad tym, co mieszkańcy miasta chcą zachować w pamięci, a co wolą przemilczać. Stanowi ona jednocześnie refleksję nad trwałością lokalnych tradycji i pytaniem o lokalną tożsamość. Inspiracją do jej powstania była 70. rocznica bitwy o Monte Cassino, podczas której przypomniano historie 16 żołnierzy z Czeladzi biorących udział w tych wydarzeniach. Każdy z nich miał unikalną drogę do dołączenia do armii Andersa, lecz mimo różnych losów, tworzyli wspólnotę i w większości powrócili do swojego rodzinnego miasta po wojnie. Niezależnie od miejsca pobytu, pozostawali świadomi swojej kulturowej tożsamości, co traktowane jest jako odzwierciedlenie losów wielu Polaków w XX wieku. Analizowana jest tu także współczesna percepcja i trwałość tych kulturowych mitów.