Rendez-vous ze śmiercią. Herkules Poirot. Tom 19

Przeczytałem ostatnio „Rendez-vous ze śmiercią” Agathy Christie i muszę przyznać, że to jedna z tych książek, które zostają w głowie na dłużej, choć może nie należą do najbardziej znanych tytułów autorki. Wydana w 1938 roku, a wciąż brzmi świeżo i mocno, zwłaszcza przez swoją scenerię i psychologiczne napięcie.

To, co mnie najbardziej uderzyło, to rodzina Boyntonów. Rzadko kiedy w literaturze spotyka się matkę, która budzi taki niepokój. Pani Boynton to prawdziwy potwór domowy. Despotyczna, bezlitosna, zimna. Jej dzieci są niby dorosłe, ale zachowują się jak zastraszone ofiary, pozbawione własnej woli. Każdy dialog, w którym się pojawia, ma w sobie duszną atmosferę, jakby na czytelnika też spadała ta ciężka ręka kontroli. Nie ukrywam, że czytając, kilka razy miałem ochotę odłożyć książkę i po prostu wziąć oddech, tak mocno Christie potrafiła oddać klimat uwięzienia.

Zbrodnia, która w końcu następuje, wydaje się nieunikniona. I to jest ciekawe, bo rzadko kiedy u Christie miałem takie poczucie, że ktoś w końcu musi zginąć, że to bardziej wyrok niż przypadek. Ofiara jest tak nieludzka, że niemal spodziewamy się, że ktoś przerwie jej tyranię. A jednak, kiedy do tego dochodzi, pojawia się pytanie, które Christie zawsze zadaje w swojej prozie: czy nawet największe zło zasługuje na śmierć?

Poirot pojawia się dopiero później, co dla mnie było zaskoczeniem. Przez długi czas historia toczy się bez jego udziału i skupia się na psychologii rodziny, na napięciach i na obserwacji tej dziwnej grupy turystów w egzotycznym otoczeniu. I dopiero potem wkracza on, z całą swoją spokojną metodą, cierpliwością i błyskotliwością. Nie będę zdradzał rozwiązania, ale powiem, że satysfakcja z finału była duża. To nie jest najbardziej skomplikowana intryga Christie, ale działa, bo jest świetnie osadzona w kontekście psychologicznym.

Podobało mi się też tło - podróż na Bliski Wschód, egzotyczne krajobrazy, ruiny, pustynia. Christie była żoną archeologa i czuć, że znała takie miejsca. Sceneria nie jest tu tylko dekoracją, ma wpływ na to, jak odbiera się całą historię. Gorące, obce otoczenie potęguje poczucie izolacji bohaterów i uwypukla duszną atmosferę rodziny Boyntonów.

Jeśli ktoś oczekuje szybkiego tempa i zagadki od pierwszych stron, to może poczuć się zaskoczony, bo ta książka rozwija się powoli. Ale to właśnie buduje jej siłę. Mnie wciągnęła tym, że czułem się jak świadek psychologicznego eksperymentu. To nie tylko klasyczny kryminał, to także spojrzenie na toksyczne więzi rodzinne, na strach i zniewolenie, które mogą trwać całe życie.

„Rendez-vous ze śmiercią” to tytuł, który nie ma może takiego rozgłosu jak „Morderstwo w Orient Expressie” czy „Śmierć na Nilu”, ale ma w sobie coś wyjątkowego. To mroczna, intensywna i jednocześnie fascynująca opowieść. Ja jestem pod dużym wrażeniem i uważam, że każdy fan Christie powinien po nią sięgnąć, zwłaszcza jeśli interesuje go psychologia postaci i atmosfera bardziej duszna niż typowo detektywistyczna.

W ciągu ostatniej dekady mojego życia byłam świadkiem bolesnego emocjonalnego i duchowego znęcania się w konserwatywnych rodzinach chrześcijańskich. W przypadku duchowego znęcania się trudno jest to udowodnić tym, którzy nie mieli z nim bezpośrednich doświadczeń. Gdybym chciała to wyjaśnić, wręczyłabym im tę książkę (niespodzianka!).

Psychologowie Sarah i dr Gerard obserwują rodzinę turystyczną składającą się z dominującej matki i pięciorga dorosłych dzieci. Dzieciom nie pozwala się na samodzielne wycieczki, rodzina nie ma przyjaciół z zewnątrz, a żaden z dorosłych synów nie ma pracy. To się naprawdę zdarza w dzisiejszych rodzinach. Christie bada sytuację przez pryzmat zagadki morderstwa i uchwyciła (1. duchowe wady, które powodują, taki poziom kontroli rodziców, 2. frustrację i niemożność zaniepokojonych przyjaciół próbujących wydostać dzieci z tej sytuacji, 3. szkody jakie wyrządza rozwojowi psychicznemu dzieci życie w takim domu). Wszystkie te stwierdzenia pokrywają się z wieloma rzeczywistymi sytuacjami, które zaobserwowałam.

Co jest bardzo interesujące w tej historii, to fakt, że dzieci, odmawiając pomocy z zewnątrz i uzasadnionych środków ratunku (z powodu głębokiego zranienia), były skłonne do korzystania z grzesznych sposobów wydostania się z sytuacji. (Bez spoilerów, to jest w pierwszym rozdziale.) Są również skłonne do wzajemnego ukrywania grzechów, ponieważ wierzą, że ich ból jest tak głęboki, że ich grzechy mogą być odpuszczone. Ale prawda, którą starali się dostrzec (i której nie chcieli przyjąć) mogła być wyraźnie dostrzeżona przez przyjaciół poza tą sytuacją. Istniały cnotliwe sposoby, by się z tego wyplątać, ale dla osób z zewnątrz było zbyt trudno przekonać ich, by zobaczyli życie poza oczami ich krzywdziciela. Niestety jest to impas, który często występuje w takich sytuacjach. Ta książka dobrze ujmuje dwie prawdy. Do ratowników: bądźcie delikatni. Ci ludzie zostali bardzo mocno skrzywdzeni. Do cierpiących: Istnieją środki ucieczki i uzdrowienia, jeśli potrafisz być na tyle odważny, by powiedzieć ratownikom "tak".

Jeśli chodzi o samą zagadkę, nie zgadłam, kto to zrobił (boo!), ale bardzo dużo frajdy dało podążanie za zagadkami.

“Randez-vous ze śmiercią” to kryminał autorstwa Agathy Christie. Powieść otwiera się wraz z przedstawieniem rodziny i ofiary z perspektywy Sary King i doktora Gerarda, którzy omawiają zachowanie rodziny.

Pani Boynton jest sadystyczna i dominująca. Obecne zachowania być może przeniosła ze swojego pierwotnego zawodu strażnika więziennego. Sarę pociąga Raymond Boynton, natomiast Jefferson Cope przyznaje, że chciałby odebrać Nadine Boynton jej mężowi, Lennoxowi Boyntonowi, oraz wpływowi teściowej. Udaremniwszy swoje pragnienie uwolnienia młodych Boyntonów, Sarah konfrontuje się z panią Boynton, której pozorną odpowiedzią jest dziwna groźba: "Nigdy niczego nie zapomniałam - ani czynu, ani nazwiska, ani twarzy". Kiedy impreza dociera do Petry, pani Boynton w nietypowy sposób odsyła rodzinę na pewien czas. Później zostaje znaleziona martwa, z igłą wbitą w nadgarstek.

Jest to jedna z najtrudniejszych zagadek Poirota. Jeżeli ktoś lubi podążać za rozumowaniem detektywa i dochodzić do rozwiązań przed nim, to będzie miał naprawdę pod górkę. Nie byłoby wielkim spoilerem powiedzieć, że każda pojedyncza osoba przesłuchiwana przez Poirota kłamała. Więc tym razem Poirot musiał budować swoją sprawę nie na prawdzie, ale na kłamstwach. Nie martw się, jest Herkulesem Poirot, który nigdy nie zawiódł i nie doprowadził złoczyńcy przed oblicze sprawiedliwości.

Wspomniałem już o skomplikowanej zagadce. Postacie były doskonałe. Ofiara została napisana w taki sposób, że ożyła będąc przerażającą. Jej cała stonowana rodzina była fascynująca i obserwowanie rozwoju wydarzeń było bardzo podobne do oglądania wraku pociągu albo oglądania spadającego z nieba samolotu.

Moja końcowa ocena to 4/5. Coś jednak nie pozwoliło mi wystawić oceny doskonałej. Coś, czego nie potrafię nawet określić. Mimo to jest to świetna książka warta przeczytania - a jaka książka Poirota nie jest?

W ciągu ostatniej dekady mojego życia byłam świadkiem bolesnego emocjonalnego i duchowego znęcania się w konserwatywnych rodzinach chrześcijańskich. W przypadku duchowego znęcania się trudno jest to udowodnić tym, którzy nie mieli z nim bezpośrednich doświadczeń. Gdybym chciała to wyjaśnić, wręczyłabym im tę książkę (niespodzianka!).

Psychologowie Sarah i dr Gerard obserwują rodzinę turystyczną składającą się z dominującej matki i pięciorga dorosłych dzieci. Dzieciom nie pozwala się na samodzielne wycieczki, rodzina nie ma przyjaciół z zewnątrz, a żaden z dorosłych synów nie ma pracy. To się naprawdę zdarza w dzisiejszych rodzinach. Christie bada sytuację przez pryzmat zagadki morderstwa i uchwyciła (1. duchowe wady, które powodują, taki poziom kontroli rodziców, 2. frustrację i niemożność zaniepokojonych przyjaciół próbujących wydostać dzieci z tej sytuacji, 3. szkody jakie wyrządza rozwojowi psychicznemu dzieci życie w takim domu). Wszystkie te stwierdzenia pokrywają się z wieloma rzeczywistymi sytuacjami, które zaobserwowałam.

Co jest bardzo interesujące w tej historii, to fakt, że dzieci, odmawiając pomocy z zewnątrz i uzasadnionych środków ratunku (z powodu głębokiego zranienia), były skłonne do korzystania z grzesznych sposobów wydostania się z sytuacji. (Bez spoilerów, to jest w pierwszym rozdziale.) Są również skłonne do wzajemnego ukrywania grzechów, ponieważ wierzą, że ich ból jest tak głęboki, że ich grzechy mogą być odpuszczone. Ale prawda, którą starali się dostrzec (i której nie chcieli przyjąć) mogła być wyraźnie dostrzeżona przez przyjaciół poza tą sytuacją. Istniały cnotliwe sposoby, by się z tego wyplątać, ale dla osób z zewnątrz było zbyt trudno przekonać ich, by zobaczyli życie poza oczami ich krzywdziciela. Niestety jest to impas, który często występuje w takich sytuacjach. Ta książka dobrze ujmuje dwie prawdy. Do ratowników: bądźcie delikatni. Ci ludzie zostali bardzo mocno skrzywdzeni. Do cierpiących: Istnieją środki ucieczki i uzdrowienia, jeśli potrafisz być na tyle odważny, by powiedzieć ratownikom "tak".

Jeśli chodzi o samą zagadkę, nie zgadłam, kto to zrobił (boo!), ale bardzo dużo frajdy dało podążanie za zagadkami.