Przez dwa fronty

Wspomnienia Tadeusza Hołówki, cenionego publicysty i polityka, znanego ze swojego udziału w tworzeniu idei prometejskiej i bliskiej współpracy z Józefem Piłsudskim, ukazują fascynujący fragment historii Polski u schyłku I wojny światowej. Opublikowane w 1931 roku w formie dwóch tomów, „Przez dwa fronty” oraz „Przez kraj czerwonego caratu”, książki te odkrywają przed czytelnikiem nieznane oblicza działań polskich na ziemiach dzisiejszej Ukrainy i zachodniej Rosji, ogarniętych rewolucją i bolszewizmem.

Hołówka, jako emisariusz sprawy polskiej, dotarł do samej Moskwy, gdzie prowadził rozmowy z takimi postaciami jak Trocki i Lenin. Niestety, jego relacje zostały brutalnie przerwane w sierpniu 1931 roku, kiedy to został zamordowany przez ukraińskich zamachowców z OUN, zanim zdążył ukończyć drugi tom swoich wspomnień. Wydanie współczesne książki zawiera wstęp autorstwa dr. hab. prof. UR Jana Pisulińskiego, oferujący wgląd w życiorys Hołówki oraz kontekst historyczny epoki, w której przyszło mu działać.

Wincenty Rzymowski, komentując publikację, podkreślał jej hipnotyzującą moc, która wciąga czytelnika od pierwszej strony. Mimo że wydarzenia na Ukrainie w końcowym roku wojny są znane, Hołówka ożywia je na nowo, wzbudzając w czytelniku emocje takie jak obawa, gniew i nadzieja. Książka ukazuje dramatyzm i tajemniczość rosyjskiej rewolucji, pozwalając na konfrontację z burzliwymi dziejami i człowiekiem, który, mimo że nie poszukuje niebezpieczeństw, potrafi im stawić czoła z nieugiętym duchem i radością walczącej duszy.