Polski nurt nazizmu przed rokiem1939

Monografia autorstwa Janiny Kostkiewicz to pierwszy całościowy wgląd w polskie środowiska, które krytykowały nazizm na długo przed jego agresją militarną i rolą w ludobójstwie. Dokonano tego spojrzenia w czasie, gdy w Niemczech narodowy socjalizm zaczynał wprowadzać normatywne akty i programy wychowawcze, mające realizować ideologiczną wizję jego twórców. Praca ta przypomina o polskich dokonaniach intelektualnych okresu międzywojennego, które przez lata PRL-u były zaniedbywane lub niedoceniane, pomimo tamtejszej hałaśliwej krytyki nazizmu. Profesor Bogdan Szlachta wskazuje, że publikacja Janiny Kostkiewicz może znacząco wesprzeć badania nad projektami pedagogicznymi nazistów oraz refleksję nad pracą polskich uczonych tego czasu.

Profesor Andrzej Nowak podkreśla, że dotychczas nie przeprowadzono dogłębnej analizy krytyki narodowego socjalizmu, jaka zrodziła się w II Rzeczypospolitej. Przedstawienie tego tematu przez Kostkiewicz zasługuje więc na szczególne uznanie, zwłaszcza przez rzetelne wykorzystanie bogatego materiału źródłowego — od czasopism naukowych i społecznych po rozproszone i często efemeryczne prasowe publikacje i broszury z tamtej epoki. Autorka nakreśla intelektualną mapę polskiego sprzeciwu wobec rodzącego się totalitaryzmu w Niemczech. Niezwykle interesująca praca wypełnia lukę w naszej zbiorowej pamięci, przypominając o tym zapomnianym dorobku.