Pisma o literaturze i sztuce

José Ortega y Gasset (1883-1955) był znanym na całym świecie hiszpańskim filozofem, wydawcą oraz eseistą, który zyskał uznanie dzięki teoriom o "człowieku masowym" i "buncie mas". Jego pisarska pasja rozpoczęła się wcześnie, a oprócz filozofii społecznej, zainteresowania Ortogi obejmowały refleksję na temat kultury. W tym tomie przedstawiono wybór jego prac, dotychczas niepublikowanych w polskim przekładzie, które koncentrują się na literaturze i sztuce, szczególnie twórczości europejskich powieściopisarzy i poetów. Teksty te pochodzą z okresu od 1909 roku do początku lat pięćdziesiątych XX wieku. Przez wiele lat Ortega pracował jako profesor filozofii w Madrycie, pełnił również funkcję posła w parlamencie, a na początku hiszpańskiej wojny domowej w 1936 roku emigrował do Ameryki Południowej, powracając do ojczyzny w 1945 roku.

Ortega wspierał myśl liberalną, krytykując dominację Kościoła katolickiego i nie godząc się z reżimem frankistowskim. Jego zainteresowanie literaturą i sztuką wynikało zarówno z perspektywy społecznej, jak i literackiej oraz metafizycznej. Eseje zawarte w tym zbiorze omawiają twórczość takich klasyków jak Dante, Goethe, Renan, Mallarmé oraz Proust, ale także przedstawiają mniej znanych w naszym kręgu autorów z Iberii, takich jak Pío Baroja, Azorín (José Ruiz), Victoria Ocampo czy Alonso de Contreras. Nawet jeśli nie znamy ich dzieł, eseje te fascynują samodzielnymi przemyśleniami autora, który twierdził, że "czytanie bez refleksji sprawia, iż książka staje się narzędziem nieświadomości w fałszowaniu ludzkiego życia".