Opactwo Northanger

"Powieści Jane Austen to tylko romanse opowiadające o naiwnych kobiety. "Opactwo Northanger" to po prostu kolejna opowieść o chłopcu spotykającym dziewczynę, którzy muszą się w sobie zakochać i z kilkoma wrzuconymi problemami społecznymi." Cóż, choć wstyd mi się do tego przyznać, to właśnie w taki ignorancki sposób myślałem o twórczości tej pisarki. Teraz, kiedy rzeczywiście sięgnąłem po jedną z jej powieści, ponieważ musiałem to zrobić ze względu na studia, zdaję sobie sprawę, jak głupi byłem, myśląc w ten sposób.
Katarzyna, główna bohaterka tej powieści, jest w sumie w pewnym sensie ignorantką i naiwną w stosunku do świata, ale taka musiała być. W istocie, gdyby nie jej postać, Austen nie byłaby w stanie osiągnąć tak ujmującego komentarza na temat absurdu społeczeństwa, roli kobiet w tym społeczeństwie i ignorancji wobec roli powieściopisarstwa. A jak inaczej to przedstawić, jeśli nie oczami niewinnej, młodej dziewczyny, która nie potrafi zrozumieć mechanizmów rządzących światem? Która wybierając się na bal nie ma pojęcia, jak się zachować, a w domu zaczytuje się namiętnie we wszelkiego rodzaju powieści?
Katarzyna zazwyczaj źle interpretuje intencje innych ludzi i błędnie sądzi, że świat jest jak jedna z jej ukochanych książek: romantyczną przygodą w gotyckim klimacie. To poczucie udziela się czytelnikowi dzięki genialnej narracji prowadzonej przez Austen. Satyrycznie przedstawiła konwencje literatury gotyckiej, sama pisząc powieść na wpół gotycką, której centralnym punktem jest doświadczenie głównej bohaterki. Katarzyna jest oczytana, ale tylko w takim stopniu, na jaki pozwala gotyk. To zaciemnia jej interpretację wydarzeń, które dzieją się wokół niej, w konsekwencji czego jej życie upodabnia się do jednego z gotyckich dzieł.
Kiedy Katarzyna przybywa do tytułowego opactwa, spodziewa się, że będzie ono miejscem całkowitego mroku i strachu. Spodziewa się, że będzie to gotycki zamek i dom despotycznego gotyckiego złoczyńcy. Kiedy zasłona zostaje uchylona i bohaterka uświadamia sobie, że jej życie nie jest książką, a motywacje ludzi w nim występujących nie są takie, jak myślała, dociera do niej, jak zaślepiona swoją wyobraźnią była.
Uwielbiam "Opactwo Northanger" - uważam, że jest genialne, zabawne i ma bardzo dobre pomysły. Jane Austen jest jedną z najlepszych powieściopisarek XIX wieku, jeśli nie jedną z najlepszych w całych dziejach. Dopiero teraz to zrozumiałem.

To jest trzecia powieść Jane Austen, jaką przeczytałam: “Duma i uprzedzenie” oraz “Rozważna i romantyczna” to książki, które bardzo mi się podobały i które uznałam za naprawdę wyjątkowe. Mimo wszystko stwierdziłam, że nie mogę się z całą powieścią nazwać specjalistką od powieści tej autorki, ani też nie określam siebie jako "janeite". Warto więc mieć to na uwadze, gdy widzicie poniższą ocenę książki - piszę o “Opactwie Northanger” z perspektywy przeciętnej czytelniczki. Ale mimo wszystko, książkami się spodobała, choć nieco odbiegała od dwóch poprzednio przeczytanych książek Austen.

Będąc nieco zaznajomiona z dwiema powieściami tej autorki spodziewałam się, że “Opactwo Northanger” będzie miało pewne podobieństwa - w stylu pisania, sposobie widzenia świata przez protagonistkę i tym, jak autorka buduje szczególne połączenie pomiędzy czytelnikiem i bohaterami powieści, że wydaje się jakby bohaterowie opisani w jej historiach byli nam znajomi. I muszę przyznać - nie zawiodłam się! Wszystko to, co tak bardzo polubiłam w “Dumie i uprzedzeniu” i w “Rozważnej i romantycznej” było obecne w tej książce. Różnica zaś była jedna, choć zasadnicza - “Opactwo Northanger” przez większość książki wydawało się komedią. To prawda, że początkowe i końcowe rozdziały nie są całkowicie komediowe, ale pozostała część książki wydawała się być napisana z głównym celem rozśmieszenia czytelnika. I według mnie - bardzo dobrze. Jane Austen idealnie sprawdziła się w gatunku komediowym, nie tracąc nic ze swojego uroku.

Dodajmy do tego wspaniałą narrację, klasyczny sznyt, którym przepełniona jest książka, klimat epoki i mamy przepis na zachwycającą książkę! Być może to właśnie “Opactwo”, a nie “Duma i uprzedzenie” jest moją ulubioną książką tej pisarki. Przednio się przy niej bawiłam, a Katarzyna jest jedną z najbardziej uroczych postaci w dziejach literatury. Jej perypetie wciągnęły mnie bez reszty. Jeśli szukacie ciepłej, zabawnej i wciągającej lektury na lato - z całego serca polecam “Opactwo Northanger”. 

“Opactwo Northanger” to urocza historia, która obraca się wokół młodej, niewinnej i naiwnej bohaterki, Katarzyny Morland. Towarzyszymy jej w pełnej przygód podróży z jej domu w Fullerton do Bath, a następnie do gotyckiego opactwa w Gloucestershire.

“Opactwo Northanger” to bodaj jedyna z sześciu powieści Jane Austen, którą można nazwać “romansem” (pozostałym książkom jednak bardziej pasuje łatka “powieści obyczajowej”). Bardziej niż na obyczajach społecznych, Austen skupia się w powieści na wątku miłości Katarzyny i Henry'ego Tilneya. Jest to bardzo urocza historia, zniuansowana i naturalna - prawdopodobnie najciekawszy wątek spośród wszystkich powieści Austen.

Oprócz głównego wątku romansowego, jest w tej książce motyw charakterystyczny dla gotyku, a mający związek z tytułowym opactwem. Popularne w tamtych czasach tajemnicze motywy zahaczające o literaturę grozy, tworzą w umyśle naszej młodej bohaterki dzikie wyobrażenia, które prowadzą do niewygodnej konfrontacji literackiej wyobraźni z rzeczywistością. Ten epizod skłonił mnie do refleksji nad tym, czy Jane Austen była satyrycznie pogardliwie nastawiona wobec popularnych powieści gotyckich, czy też doceniała je. W sposób, w jaki wyobrażenia głównej bohaterki zostały przedstawione, byłam skłonna uwierzyć w to pierwsze.

Bohaterowie tej książki, Katarzyna Henry, to kolejne dwie niezapomniane postacie z książek Austen, które tak bardzo polubiłam. Jej niewinna naiwność połączona z jej analitycznym umysłem sprawiła, że była tak urocza. Choć nie obchodzą mnie jej gotyckie fanaberie horrorowe, to dzielę z nią miłość do starych zamków i opactw. Z kolei Henry był dowcipny, sarkastyczny, a jednocześnie silny i czuły. Bardzo podobała mi się ich historia. Pozostałe postaci również mi się podobały

Styl Austen jak zawsze jest lekki, satyryczny i wciągający. Była to prawdopodobnie pierwsza powieść napisana przez Austen, przez co czuć w niej nieco amatorską rękę. Jest też nieco inna od jej późniejszych dzieł, głównie ze względu na to, że elementy satyryczne dotyczyły całego gatunku powieści gotyckiej. Podobała mi się ta różnica i podobała mi się cała książka. Zdecydowanie warto było po nią sięgnąć.

W swoim życiu przeczytałam już wszystkie wydane w Polsce książki Jane Austen i muszę przyznać, że szczerze wolę "Opactwo Northanger" od czegokolwiek innego napisanego przez tą autorkę, nawet od "Dumy i uprzedzenia", którą wszyscy powinniśmy uważać za naszą ulubioną, ponieważ jest to jedna z najważniejszych książek, jakie kiedykolwiek napisano. Nim zostanę zaatakowana przez wszystkich psychofanów dzieła Austen, muszę dodać, że nie uważam "Dumę i uprzedzenie" za złą książkę, ale nie sądzę, by dorównywała ona "Opactwu". Przykro mi, ale to prawda.
"Opactwo Northanger" to tak naprawdę dwie bardzo różne historie, które na końcu łączą się w jedną: historia przebojowej, rozsądnej, uzależnionej od gotyckich powieści Katarzyny Morland i jej przygód w Bath podczas których chodzi na bale, zakochuje się, nawiązuje nowe przyjaźni i ucieka przed nieprzyjemnymi zalotnikami; oraz historia wakacji Katarzyny w wiejskim domu Eleonory i Henryka, ogromnej, strasznej, starej posiadłości zwanej Opactwem Northanger. Obsesja Katarzyny na punkcie mrożących krew w żyłach powieści gotyckich sprawia, że w każdym pokoju dostrzega tajemnicę lub przerażający sekret (co w końcu prowadzi ją do podejrzeń, że zrzędliwy ojciec Eleonory bezceremonialnie zamordował własną żonę lub, być może, zamknął ją w ukrytym lochu gdzieś w opactwie), a jej rozmaite perypetie i nieporozumienia składają się na najwyższej klasy satyrę na gotyckie powieści. Ale kiedy na jej progu pojawia się PRAWDZIWA tajemnica (która przenosi nas z powrotem do świata Bath i łączy obie historie), zdaje sobie sprawę, że przez cały czas patrzyła na wszystko do góry nogami i odwrotnie.
W tej książce jest trochę prawdziwego dramatu i romansu, ale głównie lubię ją za to, że jest naprawdę, naprawdę zabawna. Katarzyna jest niesamowita i trochę szalona, a postacie drugoplanowe są bardzo różnorodne, od naprawdę sympatycznych i uroczych (Eleonora i jej brat Henryk) do potwornie irytujących. Myślę, że to był jeden z największych talentów Jane Austen, zawsze w swoich powieściach potrafiła wykreować postaci, które się kochało albo nienawidziło.
"Opactwo Northanger" polecam wszystkim niezaznajomionym z twórczością Jane Austen, jak i tym, którzy jeszcze nie mieli styczności z jej twórczością. To naprawdę dobra zabawa!