Od Indeksu do Hutnika

W czasach PRL, kiedy cenzura komunistyczna starała się tłumić jakiekolwiek formy niezależnego myślenia, różnorodne grupy społeczne i ideologiczne podjęły się wydawania własnych druków, niezależnych od państwowego nadzoru. Te publikacje, funkcjonujące w ramach tzw. drugiego obiegu między 1976 a 1990 rokiem, szczególnie w latach 80., stanowiły istotną część alternatywnego obiegu informacji.

Przedstawiana książka jest pierwszą w pełni kompleksową bibliografią prasy drugiego obiegu, skupioną na Krakowie i Małopolsce. To owoc długotrwałych działań Fundacji Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, której celem było zbieranie i opracowywanie niezależnych wydawnictw. Opisuje ona ponad 750 tytułów czasopism, gazet, biuletynów i innych publikacji, które powstawały dzięki dynamicznie rozwijającym się opozycyjnym środowiskom w tym regionie. Wśród nich znajdują się znane organizacje, takie jak NSZZ Solidarność, a także grupy młodzieżowe i studenckie, jak Niezależne Zrzeszenie Studentów i Federacja Młodzieży Walczącej, oraz nowopowstające partie polityczne, na przykład Konfederacja Polski Niepodległej.

Co czyni tę książkę wyjątkową? Jest jedną z pierwszych pełnych bibliografii regionalnych dotyczących podziemnej prasy. Oferuje unikalne spojrzenie, ujawniając personalia osób zaangażowanych w tworzenie niezależnych publikacji, takich jak redaktorzy i drukarze, a także lokalizacje, gdzie pieczołowicie tworzono te dzieła. Autorzy bibliografii podjęli się także analizy czasopism często zmieniających swoje tytuły, grupując je w większe inicjatywy wydawnicze czy też zwracając uwagę na druki, które miały zaledwie kilka wydań, wcześniej nieznajdujące miejsca w podobnych opracowaniach.

Wybór Krakowa jako głównego tematu to decyzja nieprzypadkowa. Miasto to, będące zarówno centrum intelektualnym dzięki swojej uniwersyteckiej tradycji, jak i punktem przemysłowym w czasach PRL, stało się drugim najważniejszym ośrodkiem niezależnego wydawania prasy w Polsce, ustępując jedynie Warszawie.