Niesłychana tyrania oraz inne postępki wielkiego księcia moskiewskiego... (1566–1572)

Relacja skierowana do Jana Chodkiewicza z 1572 roku dostarcza pasjonującego wglądu w życie na dworze Iwana Groźnego. Opisuje pełne grozy rządy cara, jego przebiegłość oraz brutalne czyny, które zostały spisane przez bezpośrednich świadków - Johann’a Taube i Elert’a Kruse. Obaj Inflantczycy przez długie jedenaście lat przebywali początkowo jako jeńcy na dworze Iwana, lecz potem pełnili tam funkcję dyplomatów. Po nieudanej próbie odbicia Dorpatu, postanowili uciec do Rzeczpospolitej, gdzie znaleźli azyl pod skrzydłami Zygmunta Augusta, ciesząc się jego znaczną atencją.

Dzieło to, którego wiarygodność została potwierdzona na początku XX wieku przez rosyjskiego historyka Michała Grigoriewicza Rogińskiego, doczekało się pierwszego przetłumaczenia na język polski. Publikacja zawiera również biografie głównych autorów oraz śledzi losy potomków Johanna Taubego, w tym szczególnie Karola Szymanowskiego i jego kuzyna Karola Taube, znanego z działalności w Flotylli Pińskiej.

Obecne wydanie nie tylko ukazuje historyczne wydarzenia, ale też zaskakująco zbieżnie przypomina sytuacje współczesnej Rosji i jej militarne działania na Ukrainie, które odzwierciedlają metody znane z czasów Iwana Groźnego. Relacje Taube i Kruse są nie tylko ważnym zapisem minionych dziejów, ale również aktualnym komentarzem na temat nieprzemijających wzorców w historii.