Niechciana stołeczność

Ten unikalny album stanowi obszerne źródło wiedzy na temat kontrowersyjnego dziedzictwa Trzeciej Rzeszy w Krakowie, odkrywając mało znane aspekty historii miasta. W okresie II wojny światowej, Kraków stał się centrum eksperymentu, który miał na celu przekształcenie tego historycznego polskiego miasta, dawnej siedziby królów, w niemieckie miasto, stolicę Generalnego Gubernatorstwa, znaną jako Stadt Krakau. W tej nowej roli, planowano nadanie miastu nowoczesnego kształtu urbanistycznego podporządkowanego nazistowskim wizjom.

Architektura stała się również narzędziem brutalnej polityki opresji, wymierzonej w zniszczenie polskich elit, instytucji kulturalnych i naukowych oraz grabieży dzieł sztuki. Naziści demontowali polskie pomniki i symbole narodowe, nadając miejscom niemieckie nazwy, a po ulicach unosiły się swastyki. Z głośników dochodziły komunikaty nazistowskie, które podkreślały wszechobecność okupanta.

Urbanistyka odgrywała kluczową rolę w realizacji Zagłady. Kraków jest unikalny, ponieważ to jedyne miasto, na którego terenie Niemcy umieścili obóz koncentracyjny KL Plaszow. Osadzono go na obszarze dawnych cmentarzy żydowskich, w bliskiej odległości od centrum modernizowanego przez nazistów.

Album zawiera około 350 niezwykłych ilustracji. Widzimy na nich znane miejsca Krakowa w hitlerowskiej scenerii, takie jak Wawel z flagą Trzeciej Rzeszy, burzenie pomnika Mickiewicza czy krakowski rynek, który podczas uroczystości rocznicowych nazywano Adolf Hitler Platz. Również Muzeum Narodowe przemieniono na dom niemiecki i kasyno, a Collegium Maius na Institut für Deutsche Ostarbeit.

Oprócz zdjęć, album zawiera plany architektoniczno-urbanistyczne, które miały przekształcić Kraków w wzorcowe miasto Trzeciej Rzeszy, dostosowane dla niemieckich mieszkańców i administracji. Obejmują one projekty przebudowy Wawelu, modernizacji infrastruktury komunikacyjnej, budowy dzielnicy rządowej oraz niemieckiego osiedla na ul. Królewskiej.

Eseje w albumie autorstwa takich badaczy jak Jacek Purchla, Andrzej Chwalba, Żanna Komar oraz Monika Rydiger analizują działania Niemców w Krakowie, a także codzienne życie pod okupacją, dostarczając cennego kontekstu do zaprezentowanego materiału graficznego.