Najpiękniejsze polskie starówki - Elżbieta Kobojek, Sławomir Kobojek -

Polska dziś mieści ponad 900 miast, które zamieszkuje blisko 62% ludności kraju. Każde z tych miast ma swoją własną, niepowtarzalną historię, odznacza się różnorodnym rozmiarem i unikalną architekturą. To miejsca, które przez lata kształtowały swoje wyjątkowe tożsamości, a ich uliczki, mury i budynki opowiadają barwne dzieje pełne chwały, upadków oraz transformacji, przypominając o życiu kolejnych pokoleń.

Serce każdego miasta to jego najstarsza dzielnica, zwana starym miastem, wokół której przez wieki rozgrywał się jego rozwój. Wyrażenie "starówka", wywodzące się z warszawskiego dialektu, stało się popularną nazwą na określenie historycznych części miast w całej Polsce. Rozwój miejskiej sieci na terenie dzisiejszej Polski rozpoczął się już ponad tysiąc lat temu.

Odtwarzanie dziejów najstarszych miast opiera się na badaniach archeologicznych i analizie źródeł historycznych. Pierwsze miejskie ośrodki na polskich ziemiach zaczęły powstawać w X i XI wieku, kiedy to kształtowała się polska państwowość. Wówczas pojawiły się rozległe grody plemienne, będące silnie ufortyfikowanymi rezydencjami książęcymi. W ich sąsiedztwie zakładano pomniejsze osady, zwane podgrodziami, w których osiedlali się wojowie, służebnicy, rolnicy, rzemieślnicy i kupcy.

Z czasem na obszarze otoczonym drewniano-ziemnymi wałami zaczęto wznosić imponujące budowle, takie jak świątynie, kaplice i pałace. Te wczesne osiedla były zalążkami późniejszych miast. Niektóre z tych grodów stopniowo traciły na znaczeniu i popadały w zapomnienie, jednak ich ślady przetrwały do dziś, będąc świadectwem minionych czasów.