Kwestia rosyjska. Jak budowano naród i imperium

HISTORIA ROSYJSKIEGO NACJONALIZMU I IMPERIALIZMU

Gdzie leży granica Rosji, zarówno geograficzna, jak i tożsamościowa? Czy dzisiejsze granice oddają rzeczywisty zasięg narodowy Rosjan? Dlaczego doszukano się powodu do konfliktu na Ukrainie, skoro sam Władimir Putin wielokrotnie uznawał Ukraińców za naród pokrewny? Pytania te kierują nas ku zrozumieniu, jak rosyjska tożsamość wpływa na kwestie wojny i pokoju w Europie Wschodniej, a jej współczesna definicja będzie miała trwały wpływ na przyszłe pokolenia.

Współtwórcy wizji rosyjskiego świata, korzystając z dziedzictwa politycznego, kulturowego i religijnego Rusi Kijowskiej oraz bizantyjskich korzeni, próbują przedefiniować siebie i swój naród w nowej epoce post-sowieckiej. Ten proces kształtowania tożsamości o charakterze imperialnym staje się coraz większym wyzwaniem dla stabilności regionu.

Ukraina stoi obecnie w centrum nowej dynamiki związanej z rosyjską kwestią narodową. Zaanektowanie Krymu i konflikt w Donbasie zbliżyły do siebie rosyjskich państwowców i narodowców, wzmacniając ich morale w momencie, gdy nostalgia za dawnym Związkiem Radzieckim i wschodniosłowiańską jednością zaczęła słabnąć.

Serhij Płochij, uznany ukraiński historyk i profesor Uniwersytetu Harvarda, analizuje powstanie i rozwój potężnego mitu, który do dziś wpływa na myślenie milionów ludzi i kieruje polityką Rosji. Czy Rosja zwróci się ku nowoczesności jako państwo narodowe? Czy jej elity polityczne i kulturalne zaakceptują utratę Ukrainy? A może rosyjski naród zbuduje swoją przyszłość na nostalgii za utraconą jednością średniowiecznej Rusi, czy zdecyduje się na budowę nowoczesnego społeczeństwa obywatelskiego w granicach Federacji Rosyjskiej? Pytania te pozostają otwarte, podobnie jak kwestia potencjalnej nowej zimnej wojny lub nawet poważniejszych konsekwencji.