Houston, mamy problem

Czytałam wcześniej wiele recenzji tej książki, były często ekscytacjące już w momencie jej wydania, więc nie zwlekałam, kupiłam ją i zaczęłam czytać. Podobało mi się to!

Książka jest prosta, niezbyt skomplikowana, to taka powieść o dorastaniu, choć główny bohater ma już 32 lata. Na początku widzimy bohatera-dupka, wszystko w nim jest do dupy i jest takim nieudacznikiem, ale potem powoli wychodzi z tego dołka i wszystko staje się po prostu wspaniałe. Jest idealna na wakacje, odpoczynek lub relaks po trudnej lekturze. To jedna z tych książek po odłożeniu której czujesz się lepiej, jak po rozmowie z dawno niewidzianym przyjacielem, którego sama obecność działa kojąco i przyjemnie na nasze samopoczucie.

Główny bohater powieści, Jeremiasz, ma 32 lata, jakiś czas temu rozstał się ze swoją dziewczyną i obwinia ją o wszystko - o to, że nie jest mu czysto, w domu jest ciężko i nie ma co jeść, mimo że minęły już trzy miesiące. Nie ma pracy i zajmuje się instalacją anten i routerów. Później dowiemy się, dlaczego nie pracuje w swoim zawodzie….. Jest w trudnej sytuacji z mamą i wcale nie jest mu z tym lepiej. Autorka czesto wciąga Jeremiasza w kolejne doliny jego samopoczucia, dając niekiedy klapsy na goły tyłek, aby potem wszystkie klapsy zostały rozwiązane i wszystko stało się cudowne transparentne dla czytelnika. Widzisz pierwsze akapity i początkowo myślisz sobie: no proszę, skąd się biorą takie głupki w takim czasie? Ale na końcu się go kocha, bo okazuje się, że nie jest taki zły, co więcej, bywa…. ujmująco wrażliwy. Stopniowo poznajemy przyjaciół Jeremiasza, dowiadujemy się, dlaczego zerwał z dziewczyną, przechodzimy wraz z nim etap dojrzewania, a z nieopierzonego dzieciaka wyrasta mężczyzna zdolny do wzięcia odpowiedzialności za swoje czyny.

Ciekawie było przeczytać, że Polacy są bardzo podobni w gruncie rzeczy do siebie, śledząc losy jeremiasza miałam przed oczami kilku moich znajomych, gdzie dostrzegam podobieństwa w ich reakcjach, zachowaniach. Najlepsze jednak w tej powieści jest to, że daje ona nadzieję wszystkim - mężczyznom, że wciąż jest czas bez względu na to ile mają lat, aby się ogarnąć, i kobietom, bowiem ich rola w tym procesie bywa decydująca, poczynając od matki, a kończąc na partnerce.

"Tak, to nie jest poważny romans dla frajerów" - słyszałam, jak znajomi mówili wcześniej o tej książce, ostatnio jednak miałam ochotę na twórczość Kasi Grocholi, taką wiecie - zupełnie nieskomplikowaną, miejscami ckliwą i poruszającą historię. Co znalazłam?

Głównym bohaterem jest Jeremiasz. Ma 32 lata, a życie naszego bohatera jest raczej przeciętne. Wydawać by się mogło, że to nic szczególnego: praca w domu, zła kariera, pech, matka z nadopiekuńczą skłonnością do interesowania się życiem syna.

Ale z każdą stroną coraz bardziej zagłębiasz się w "głowę" Jeremiasza i uświadamiasz sobie, że coś jest z nim nie tak.

Kiedy podrzucałam znajomym zdjęcia cytatów, jednogłośnie stwierdzili, że to seksistowskie. Podejrzewałem jednak, że na wszystko jest jakieś wytłumaczenie. I tak się stało.

To był po prostu niepowtarzalny sposób autorki na ukazanie traumy i bólu dorosłego mężczyzny, okraszony humorem i ciepłem. Po ośmiu akapitach cuchniesz nienawiścią do psa gończego, a już w następnym akapicie współczujesz matce bohatera jej samotności.

Lipa to nie tylko drzewo czy film. Jest to symbol, który Jeremiasz próbował zatrzymać dla siebie, dlatego nie poddał się aż do teraz.

Powieść jest trzecią z serii 2021 r., której tematem jest zdrowie psychiczne. Chociaż nie jest to widoczne, czytasz na ten temat i rozumiesz znaczenie przepracowania traumatycznych przeżyć. A ja zdecydowanie lubię ten rodzaj literatury, bowiem dobrze opisany stanowi coś w rodzaju sesji u terapeuty, gdzie możesz powiedzieć wszystko, ale nie dostaniesz prostych rad żywiących. Raczej inspirującą historię z której wnioski możesz wyciągnąć tylko sam, czytelniku.

Na koniec jeszcze jedna refleksja: zadziwiające, jak wnikliwie i transparentnie Grochola kreśli postać mężczyzny, czytając książkę można momentami odnieść wrażenie, że dostrzega to co niewidoczne, że pozwala Jeremiaszowi być takim, jakim on chce, bez tych wszystkich społecznych ról jakie przypisują nam gdy dorastamy. Potrzebny głos w świecie, gdzie archetyp mężczyzny przechodzi głęboką transformację.

Z powodów, których do końca nie rozumiem, przylgnęła do Grocholi łatka autorki piszącej ckliwe historyjki dla kobiet po menopauzie. Być może krzywdą dla niej samej była ekranizacja jej książki, która przyniosła spory rozgłos, ale też pozwoliła zaszufladkować autorkę jako ciepła, starsza panią z sąsiedztwa. Trochę szkoda, bo historia opisana w książce “Houston, mamy problem” to w istocie fantastyczne studium nad współczesnym, mocno zagubionym mężczyzną, który będąc pod wpływem otoczenia, zdaje się, sam zapomniał kim jest.

Przechodząc do rzeczy: jest to lekka, na pierwszy rzut oka, lektura o prozie życia takiego emocjonalnie głuchego i niemego człowieka. O swoich problemach, które pojawiają się jeden po drugim, często dlatego, że jest niedostosowany społecznie i nie pamięta tego, co od dawna jest dla wszystkich oczywiste. Dla mnie znaczenie tej powieści jest głębsze, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Uśmiechałam się i gorzko płakałam, przeżywając ból bohaterów i ich radość, a także ubolewając nad własnymi chwilami - szczęśliwymi i nie tak szczęśliwymi. Uwielbiam, gdy książka skłania do myślenia o czymś własnym, niezwiązanym z opisywanymi historiami. Wczułam się w każdą z postaci, nie brakowało mi w książce nikogo innego (no, ok, bandy Rosjan z ich "dla rodziny dla stalkera"), a każda z nich jest teraz moją dobrą znajomą, której historii żal mi było choć trochę się przyjrzeć. Chociaż nie lubiłam innych psów, to do Heraklesa miałam ciepłe uczucia, i to jest w porządku!))
Nie do końca uwierzyłam w zakończenie, wcześniej wszystko wydawało się bardzo wiarygodne. Ale z dojrzałością, a więc i w życiu, trwa. Krótko mówiąc, skończyłem książkę. Taka właśnie jest proza życia - czasem komiczna aż do niemożliwości, czasem bezlitosna aż do nieskończoności. Warto przeczytać, aby inaczej spojrzeć na mężczyzn, których mijamy każdego dnia - kiedy opadają maski i stereotypy pozostają tylko stereotypami, wyłania się szansa poznania człowieka takim, jakim jest naprawdę, z całym bagażem doświadczeń, które ze sobą niesie przez życie:-)

Z adnotacji do książki wynikało, że miała to być ironiczna powieść na miarę ludzkiej wersji "Uczennicy Brygidy Jones" o takim samolubnym dorosłym człowieku. który nieustannie tonie w nieprzyjemnościach. A to nie tak się zaczęło. Ale ironia i humor na początku trochę mi przeszkadzały, bo miałam wrażenie, że za zabawą autorka stara się dotrzeć do czegoś głębszego. . rodzaj tragedii w życiu bohatera, która w pewien sposób się ujawnia. Na przykład poprzez przyglądanie się życiu i śmierci drzewa - lipy, która rosła pod oknami jego domu. A im dalej przewracasz strony książki, tym bardziej uświadamiasz sobie, że ten Jeremiasz to nie łotr, nie głupiec, nie maminsynek, ale normalny człowiek, któremu pewnego pięknego dnia po prostu zabrakło pieniędzy i który jednym impulsywnym czynem zmienił bieg swojego życia. Ale trzymał się swoich zasad, wie kim jest, mimo iż zewsząd słyszy w tym zakresie podpowiedzi ludzi, którzy zdają się “znać” go lepiej niż on sam. Grochola w istocie stworzyła portret zagubionego we współczesności mężczyzny, któremu oddaję głos, jako istotny manifest dla pokolenia 30-40 latków, którzy wychowywali się w innym świecie, niż przyszłość w której przyszło im być dorosłymi.

Przyznam, nie miałam wcześniej pojęcia, że Kasia Grochola porusza tak ważkie, doniosłe problemy ludzi. Wcześniej kojarzyłam ją z raczej lekkich, infantylnych pozycji dedykowanych kobietom, które mają za dużo czas i czytają, bo nie wiedzą co z tym czasem zrobić. Może to krzywdzące podejście, jednak dziś uległo ono gwałtownej przemianie, kolejny dowód na to, że aby poznać pisarza, należy sięgnąć po jego lepsze i gorsze dzieła, poznać głos w sprawach mniej i bardziej ważnych, a dopiero później ferować wyroki.

Duży plus dla autorki za ów powieść, sprawiła mi ona wiele przyjemności, dała też mocno do myślenia:-)