Ewolucja instytucjonalna systemów finansowych w Holandii i w Japonii

Relacje handlowe między Holandią a Japonią sięgają już ponad czterech wieków i są znakomitym przykładem, jak różnorodnie mogą rozwijać się narody mimo bliskich kontaktów. Holandia przyjęła rolę pioniera kapitalizmu, formując się na otwarte na świat centrum gospodarcze. W tym samym czasie Japonia wybrała drogę izolacji, koncentrując się na pielęgnowaniu swojej wyjątkowej kultury. Dopiero pod koniec XIX wieku, w ramach restauracji Meiji, Japonia rozpoczęła szybką modernizację, aby nadgonić kraje zachodnie.

Procesy globalizacyjne, które nastąpiły później, przyniosły jedynie subtelne modyfikacje w obranych kierunkach rozwoju obu państw. Obie te nacje stanowią fascynujące przypadki do analizy różnych modeli kapitalizmu w kategoriach porządków instytucjonalnych. Japonia nawiązuje do kultury wspólnej uprawy ryżu, podczas gdy Holandia skupia się na międzynarodowym handlu zbożem. Istnieje także wspólny element – globalna kultura produkcji i handlu bawełną.

Japonia jest często kojarzona z „kapitalizmem reńskim”, w którym kluczową rolę odgrywają banki, natomiast Holandia wpisuje się w model „kapitalizmu anglosaskiego”, opartego na rynkach kapitałowych. Dzisiaj staje przed nami pytanie, jaki kształt powinien przybrać kapitalizm w XXI wieku. Jasne jest, że nie będzie to ani w pełni „reński”, ani „anglosaski” model. Kwestia, czy nowoczesny kapitalizm będzie polegał na izolacji narodowej, czy raczej na otwartości wobec globalnych wyzwań, pozostaje otwarta.