Domicjan

Minęło już ponad sto lat, odkąd Stéphane Gsell opublikował swoją biografię cesarza Domicjana, co stanowi wystarczający powód, by podjąć kolejną próbę przybliżenia tej postaci. Obecnie możemy sięgnąć do znacznie bogatszych zasobów informacji, które obejmują odkrycia epigraficzne i archeologiczne dokonane po 1894 roku. Te nowe materiały umożliwiają bardziej kompleksowe i szczegółowe spojrzenie na okres rządów Domicjana. W ciągu ostatniego stulecia udało się dokonać znacznych postępów, takich jak pełne odtworzenie list konsulów od 81 do 96 roku oraz identyfikacja wielu senatorów i urzędników prowincjonalnych.

Dowiedzieliśmy się także, że Domicjan przyczynił się do zniszczenia silnie ufortyfikowanego obozu legionowego w północnej Szkocji, zbudowanego kilka lat wcześniej. Również jego oddziały stacjonowały dalej na wschód, aż w rejonie Baku, niż wcześniej sądzono. Dzięki analizom przeprowadzonym przez badaczy takich jak Birley, Blake, Buttrey, Eck, Syme i Waters, możemy lepiej zrozumieć okres panowania Flawiuszy. Natomiast prace Andersona, Carradice'a, Jonesa, Rogersa, Strobela, Vinsona i Williamsa dostarczyły nowego spojrzenia na różne aspekty pryncypatu.

Pomimo to, tradycyjny wizerunek Domicjana jako krwawego tyrana wciąż dominuje i wymaga korekty. Trzeba wziąć pod uwagę jego wkład w reformę monetarną, ambitne projekty budowlane, rozwój administracji oraz fakt, że to właśnie za jego panowania mieszkańcy Wschodu uzyskali dostęp do Senatu, a nie za Trajana. Jego inicjatywy zmierzające do współpracy z różnymi frakcjami wewnątrz tej instytucji również zasługują na uwagę. Podsumowując, dokonania Domicjana są zdecydowanie bardziej znaczące, niż sugerowała to praca Gsella.