Saloniki. Miasto duchów. Chrześcijanie, muzułmanie i żydzi w latach 1430–1950

Przez wieki Saloniki były wyjątkowym miejscem, gdzie różnorodne kultury i społeczności koegzystowały w harmonii. To tutaj spotykali się egipscy kupcy, hiszpańscy Żydzi, prawosławni Grecy, sufici, Albańczycy i wiele innych grup. Mark Mazower, uznany brytyjski historyk, podejmuje próbę zrozumienia, w jaki sposób to tętniące życiem miasta utraciło swoją wielokulturową tożsamość, która obecnie bardziej niż na ulicach, widoczna jest w archiwach i bibliotekach.

Mazower z niezwykłą precyzją i zrozumieniem dla mieszkańców Salonik opisuje dynamiczną, ponad pięćsetletnią historię tego portowego miasta. Z jego książki można wyciągnąć klucz do zrozumienia współczesnych wyzwań Salonik, które niegdyś były centralnym punktem regionu, a dziś, w porównaniu z Atenami, często są postrzegane jako mniej znaczące.

Autor przywołuje obrazy dawno znikniętych tureckich łaźni, meczetów i pomników, a także historii tysięcy Żydów mówiących w ladino, których ślady trudniej dziś odnaleźć. Porównań z miastami o równie złożonej tożsamości, jak Wrocław, Wilno, Lwów czy Jerozolima, dodają opowieści głębi, ukazując Saloniki jako miejsce o wielu warstwach znaczeń i historii.

Książka została doceniona przez licznych recenzentów. Dionisios Sturis zwraca uwagę na to, jak kultura popularna wpłynęła na rozwój Salonik, przemieniając je z metropolii uchodźców w miejsce, które wielu nazywa swoim domem. Charles King podkreśla, jak historia opisana przez Mazowera pokazuje transformację miast i ich mieszkańców w odpowiedzi na wyzwania przeszłości. Dla Louisa de Bernieres'a dzieło to stanowi wspaniałą literacką przygodę, której lektura dostarcza zarówno wiedzy, jak i przyjemności.

Te fascynujące opisy prowadzą nas przez rozległe ścieżki historii Salonik, ukazując, jak przez lata miasto zmieniało się pod wpływem różnorodnych wpływów kulturalnych, politycznych i społecznych. Mazower, korzystając z licznych źródeł, takich jak pamiętniki czy dokumenty konsularne, tworzy barwną narrację o minionych czasach, która staje się nie tylko cudownym obrazem przeszłości, ale też uniwersalną lekcją dla wielu wielkich miast na całym świecie.