Patriotyzm a nacjonalizm. Miłość a ideologia

Miłość do ojczyzny, jak i szacunek dla tradycji i kultury narodu, nie jest jedynie reliktem przeszłości. Stanowi ona dla każdego pokolenia wyzwanie, by wspólnie, z determinacją i solidarnością, budować nasze wspólne dobro. Nacjonalizm, który jako ideologia ujrzał światło dzienne w XIX wieku, kładzie nacisk na naród jako najwyższą wartość. Obecnie często przeciwstawia się go patriotyzmowi, zwracając uwagę na jego nacjonalistyczny egoizm. Niektórzy preferują używać terminu „etnocentryzm” zamiast „nacjonalizm”.

Interesującym wydarzeniem, ilustrującym te dyskusje, jest modlitewna Litania do Jana Pawła II, stworzona przez kardynała Josepha Ratzingera. Dwa tygodnie po śmierci Jana Pawła II, ale przed wyborem Benedykta XVI na papieża, niemiecki kardynał zwrócił uwagę na zmarłego papieża słowami: „Nauczycielu patriotyzmu, módl się za nami!” Ten gest ze strony kardynała podkreślał wyjątkowy związek, jaki Jan Paweł II miał z pojęciem patriotyzmu, oraz jego szczególne znaczenie dla polskiego papieża.