Od Arystotelesa do Darwina i z powrotem

Książka porusza temat zmienności w przyrodzie oraz ewolucji istot żywych, jednak w tytule nie znajdziemy słowa "ewolucja", a podtytuł skupia się na stałych zasadach biofilozofii. Autor wprowadza pojęcie ewolucji dopiero w trzecim rozdziale, gdzie omawia stan nauki przed Darwinem, co sugeruje, że zajmuje się bardziej fundamentalnym problemem niż sama ewolucja. Gilson zachęca do powrotu do koncepcji Arystotelesa, zarówno jako filozofa, jak i przyrodnika, co pozwala na ponowne spojrzenie na filozoficzne korzenie kwestii zmienności organizmów żywych. Autor analizuje prace tak znanych postaci jak Linneusz, de Buffon, Malthus, Lamarck, Spencer, Darwin i Bergson, przyglądając się problemom klasyfikacji w naukach przyrodniczych oraz badaniu zmienności i niezmienności gatunków, ich źródeł i charakteru. Zwraca uwagę na paradoksy mechanicyzmu w tłumaczeniu zjawisk przyrodniczych oraz trudności związane z ewolucjonizmem, jednocześnie wskazując na kluczowe zasady biofilozofii, takie jak celowość, które kierują życiem istot. Etienne Gilson, francuski myśliciel oraz historyk filozofii, znany z pisarstwa i podręczników historycznych, miał zdecydowane poglądy na znaczenie filozofii w kulturze. Śledząc jego fascynującą dyskusję z nurtami naturalizmu, materializmu, mechanicyzmu i scjentyzmu, można dostrzec kluczową rolę, jaką filozofia pełni w przekraczaniu naukowych upraszczających interpretacji. Przemyślanie skomplikowaną filologicznie i literacko książkę Gilsona przetłumaczył na język polski Krzysztof Jan Wroczyński, filozof prawa oraz profesor KUL, będący także członkiem Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu. Przekład zdobył dużą aprobatę paryskiego wydawnictwa Librairie Philosophique J. Vrin, specjalizującego się w dziełach Gilsona, co stanowi dodatkową zachętę dla polskiego Czytelnika, by sięgnąć po tę istotną publikację.