Nielegalna polityka. Zjawisko drugiego obiegu politycznego w PRL (1976-1989)

Przedstawiony materiał stanowi subiektywną ocenę oraz istotny dokument, który przyczynia się do poszerzenia naszej wspólnej wiedzy. Wiele kwestii jest omawianych w kontekście misji Kościoła katolickiego w Polsce, co miało duże znaczenie dla opozycji przedstawionej w tekście. Jej działacze doskonale rozumieli wzajemne relacje z misją Kościoła, co wpisuje się w tysiącletnią tradycję naszego narodu, gdzie sprawy publiczne były często osadzone w chrześcijańskich wartościach, z dominującym akcentem na ideał wolności.

Autor oraz bohaterowie jego dzieła świetnie wyczuwają ten historyczny kontekst, a Autor wyraźnie go podkreśla. Opozycja opisywana w książce była równie polska, co chrześcijańska, co tworzyło nierozerwalną więź pomiędzy tymi dwoma elementami. Stefan Żeromski, kalwin z przekonań, obrazowo tłumaczył, że ci, którzy staraliby się rozerwać te więzy, „krew mają pod siekierą”, sugerując, że jedynie przy użyciu siły można by je rozdzielić – siły, która byłaby nieunikniona i brutalna. Takie związki, splatające wątki narodowe i duchowe, w naturalny sposób zespalały się i ukształtowały trwającą do dziś historię.