Miłosierdzie gminy oraz Dym SIEDMIORÓG

Nowele Marii Konopnickiej, "Miłosierdzie gminy" i "Dym", stanowią istotną część polskiej literatury pozytywistycznej. W "Miłosierdziu gminy" autorka bada problematykę nieodpowiedzialnej filantropii, która funkcjonuje jako świecka alternatywa dla kościelnej działalności charytatywnej. Konopnicka wskazuje na ryzyko, jakie niesie za sobą pomoc finansowa przy wydawaniu jej przez pośredników, którzy mogą nadużywać swojego wpływu. W noweli przedstawiona jest sytuacja w szwajcarskiej gminie Hottingen, gdzie podjęte z najlepszymi intencjami działania w ramach polityki opieki społecznej zmieniają życie Kuntza Wunderli, doprowadzając go do stanu niewolnictwa pod władzą bezwzględnego bogatego mleczarza, w zamian za wsparcie finansowe gminy.

Z kolei "Dym" maluje poruszający obraz trudnej sytuacji robotników w obliczu rozwijającego się kapitalizmu. Konopnicka przedstawia ludzkie emocje i wzruszające relacje, które zderzają się z brutalnymi realiami życia fabrycznego. Te nowele to wartościowa lektura dla uczniów szkół średnich, pobudzająca do refleksji nad kondycją społeczeństwa i etyką działań charytatywnych.