Losy pasierbów

"Losy pasierbów" to trzecia powieść autorstwa Floriana Czarnyszewicza, która w kontekście chronologicznym wydarzeń zamyka niezwykłą tetralogię. W skład tej serii wchodzą także: "Nadberezyńcy" z 1942 roku, "Wicik Żywica" wydana w 1953 oraz "Chłopcy z Nowoszyszek" z 1963 roku. Tetralogia ta spaja się poprzez bohaterów – Polaków, gorliwych katolików, którzy wywodzą się z okolic Berezyny. Ci ludzie z oddaniem walczyli o niepodległość zarówno wielkiej, jak i małej ojczyzny. "Losy pasierbów" można postrzegać jako epilog do "Nadberezyńców", stanowiący zarówno literackie, jak i historyczne dopełnienie dramatycznej opowieści o exodusie mieszkańców wschodnich terenów z ich ojczystej ziemi, która mimo ich poświęcenia, nie potrafiła się o nich zatroszczyć. Książka ta jest jednocześnie przejmującym pożegnaniem Czarnyszewicza z jego Ojczyzną, pozostawionym jako wzruszający testament w literaturze polskiej.