Nasi Nobliści. 56 laureatów znad Wisły, Odry i Niemna

W 2019 roku Olga Tokarczuk została uhonorowana literacką Nagrodą Nobla, dołączając do grona polskich laureatów tej prestiżowej nagrody, wśród których znajdują się Władysław Reymont, Henryk Sienkiewicz, Czesław Miłosz i Wisława Szymborska. Nie można również zapomnieć o laureacie pokojowej Nagrody Nobla, Lechu Wałęsie, oraz Marii Skłodowskiej-Curie, dwukrotnej noblistce, znanej na całym świecie. Wielu jednak nie zdaje sobie sprawy, że z Polską związanych jest znacznie więcej laureatów Nobla. W naszym kraju urodziło się bądź ma polskie korzenie aż 56 noblistów, o których warto pamiętać.

Albert Michelson, znany jako apostoł światła, amerykański fizyk, przyszedł na świat w Strzelnie na Kujawach i zawsze czuł się Polakiem. Józef Rotblat, który urodził się w Warszawie, zdobył doktorat z fizyki na Uniwersytecie Warszawskim w 1938 roku. Choć w 1939 roku opuścił Polskę, wciąż płynnie mówił po polsku i zawsze podkreślał swoje korzenie, mimo posiadania brytyjskiego paszportu.

Andrzej Wiktor Schally, nagrodzony Noblem w dziedzinie fizjologii lub medycyny, jest synem polskiego generała Kazimierza Schally'ego, związanego z Gabinetem Wojskowym prezydenta Ignacego Mościckiego. Jego rodzinne więzi z Polską są nadal żywe. Klaus von Klitzing, kolejny noblista z fizyki, urodził się w Środzie Wielkopolskiej, a jego rodzina posługiwała się językiem polskim. Sam uczony kilkakrotnie odwiedzał Polskę.

Tadeusz Reichstein, wynalazca witaminy C, pochodzi z Włocławka. Syn polskich patriotów żydowskiego pochodzenia, którzy nazwali go na cześć Tadeusza Kościuszki, identyfikował się jako Szwajcar polsko-żydowskiego pochodzenia. Frank Wilczek, także laureat Nagrody Nobla z fizyki, jest wnukiem polskiego żołnierza Jana Wilczka. Od 2020 roku jego imieniem nagradza się młodych polskich naukowców.

Roald Hoffmann, którego kariera naukowa jest uznawana za jedną z najznamienitszych w dziedzinie chemii, urodził się w Złoczowie, obecnie na Ukrainie. Otrzymał nagrodę Nobla w 1981 roku i kilkakrotnie odwiedzał Polskę. Jego dzieci noszą polskie imiona, co podkreśla ich związek z polskim dziedzictwem.

Każda z tych historii jest świadectwem fascynujących i często nieoczekiwanych połączeń z Polską, obejmujących 56 laureatów Nobla, którzy w różny sposób są związani z naszym krajem.