Kto tu rządzi - ja czy mój mózg?

Michael S. Gazzaniga, uważany za ojca neuronauki poznawczej i autora książki "Istota człowieczeństwa", przedstawia nowatorską i prowokującą do myślenia argumentację przeciwko powszechnemu przekonaniu, że nasze życie jest całkowicie zdeterminowane przez procesy fizyczne, co rzekomo znosi naszą odpowiedzialność za własne czyny.

Choć w ostatnich latach w naukach o mózgu dominował pogląd, że prawa fizyczne, rządzące światem, determinują również ludzkie zachowania i świadomość, Gazzaniga zdecydowanie to kwestionuje. Jego książka "Kto tu rządzi?", oparta na serii Gifford Lectures - renomowanych wykładach z pogranicza religii, nauki i filozofii - rzuca nowe światło na tę problematykę. Autor pokazuje, że choć umysł jest wynikiem fizycznych procesów mózgowych, działając, "ogranicza" sam mózg, podobnie jak ruch samochodowy jest ograniczony przez same pojazdy. Dzięki swojemu charakterystycznemu, dowcipnemu stylowi, Gazzaniga ilustruje, jak determinizm może podważać ludzką odpowiedzialność, choćby poprzez absurdalną wymówkę, że „to mózg popełnił morderstwo, nie ja”. Jego książka stanowczo dowodzi, że mimo postępów w naukowym rozumieniu mechanizmów umysłu, odpowiedzialność leży w sposobie, w jaki ludzie wchodzą w relacje z innymi, a nie w ich wewnętrznych procesach mózgowych.

"Kto tu rządzi?" łączy w sobie elementy neuronauki, psychologii, etyki i prawa, angażując czytelnika w przystępny sposób, a jednocześnie oferując głęboką refleksję. Dzieło Gazzanigi stanowi istotny wkład w dyskusję na temat wolnej woli i odpowiedzialności.

Michael S. Gazzaniga pełni rolę dyrektora Centrum Badania Umysłu SAGE na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Barbara, przewodniczy Instytutowi Neuronauki Poznawczej i przewodzi projektowi Prawo a Neuronauka realizowanemu przez Fundację MacArthura. Jego zasługi obejmują członkostwo w Amerykańskiej Akademii Nauki i Sztuki, Instytucie Medycyny oraz Narodowej Akademii Nauk. Mieszka w Kalifornii.

Jego praca zdobyła uznanie krytyków, w tym "New York Timesa", który podkreśla jego umiejętność stawiania ważnych pytań. Alan Alda określa książkę jako fascynującą i inspirującą, zaś Jonathan Haidt zachęca do jej lektury jako sposobu na lepsze zrozumienie neuronauki i ludzkiej natury. Robert Sapolsky podkreśla znaczenie książki w kontekście fundamentalnych pytań neuronauki, a Tom Wolfe uważa Gazzanigę za jednego z najwybitniejszych neuropsychologów eksperymentalnych.