Kryteria wyboru i oceniania w kulturze

Kultura w swoich różnorodnych formach wymusza na nas zajęcie jednej z dwóch możliwych postaw. Pierwsza z nich, będąca zarazem jedyną prawdziwie neutralną ontologicznie opcją, to czysta kontemplacja, niezależna od subiektywnych czy grupowych doświadczeń. Mimo że taka perspektywa może wydawać się atrakcyjna zwłaszcza w rozważaniach teoretycznych, należy pamiętać, że jako pozbawiona jakiejkolwiek empirycznej codzienności oraz dociekania naukowego, pozostaje w praktyce jedynie utopią. Bez zagłębiania się w kwestie esencji kultury czy jej zasadności, a jedynie uznając jej przejawy za podstawowy wymiar jej istnienia, pozostaje nam przyjąć drugą postawę. Jest nią ta, która z natury swojej łączy się z kryteriami i nieuchronnie prowadzi do oceny. Powstaje jednak kluczowe pytanie dotyczące znaczenia perspektywy przyjęcia określonych kryteriów, co z kolei kształtuje cel oraz rolę oceny. Kryteria te, będące zbiorem cech umożliwiającym poznanie, nie zawsze muszą być pełne ani zgodne z tym, co moglibyśmy określić mianem prawdy lub wierności rzeczywistości. Wystarczająca jest logicznie uporządkowana struktura cech, by na tej bazie rozróżniać jedne zjawiska od innych, a nawet hierarchizować je.