Historia mówiona polskiego kulturoznawstwa

Przedstawiamy Państwu tom "Historia mówiona polskiego kulturoznawstwa", opracowany w ramach projektu badawczego "Kulturoznawstwo polskie. Historia i dziedzictwo dyscypliny". Historia tej dziedziny w Polsce jest znana w sposób fragmentaryczny i zróżnicowany, co wynika z autonomicznych "historii" poszczególnych ośrodków. Naszym celem nie jest ponowne jej napisanie, ale opowiedzenie. Staramy się ujawnić alternatywne wizje kulturoznawstwa, podkreślając wspomnienia pionierów tej dyscypliny oraz ich następców. Wierzymy, że wspomnienia osób związanych z tą dziedziną mogą nie tylko skorygować wiedzę na temat jej historii, ale też ją poszerzyć i pogłębić, ujawniając nowe perspektywy i problemy.

Jednym z kluczowych założeń naszego projektu było zdobycie wypowiedzi przedstawicieli różnych ośrodków kulturoznawczych w Polsce. Dążyliśmy do zgromadzenia informacji o początkach i formowaniu się tych środowisk naukowych, a także do śledzenia ich ewolucji. Zasadniczym elementem tego przedsięwzięcia było wyodrębnienie zwrotów metodologicznych, które były związane z rozwijaniem wspólnego języka teoretycznego, badaniami empirycznymi oraz z ewoluującymi potrzebami dydaktycznymi i organizacyjnymi tej dyscypliny.

Aby ukazać wewnętrzną dynamikę kulturoznawstwa i jego różnorodność, przeprowadziliśmy rozmowy z badaczami różnych pokoleń, dzieląc ich arbitralnie na trzy grupy wiekowe. Dzięki temu mogliśmy zbliżyć się do "perspektywy międzygeneracyjnej" i prześledzić zmiany w koncepcjach teoretycznych oraz obszarach badawczych. Wywiadów udzielili nam przedstawiciele większości ośrodków kulturoznawczych, znajdujący się na różnym etapie swojej kariery zawodowej.

Praca nad wywiadami skłoniła nas do refleksji nad rolą pamięci i funkcją narracji w kształtowaniu wizji świata. Rozmowy miały na celu przedstawienie poglądów wynikających zarówno z indywidualnych doświadczeń, jak i z przynależności do określonych środowisk. W ten sposób demonstrujemy, jak jednostkowe biografie wpisują się we wspólnotę doświadczeń, ukazując zarówno różnice, jak i zbieżności w tym obrazie.