Dwa kroki przed przyszłością

Marian Chodacki nie miał żadnych złudzeń co do przyszłości Polski po konferencji jałtańskiej. Był przekonany, że z czasem powstanie rząd całkowicie kontrolowany przez komunistów. Niestety, jego przewidywania okazały się trafne, co zostało potwierdzone przez utworzenie koalicyjnego Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej. Jako szef Samodzielnej Placówki Wywiadowczej Estezet w Nowym Jorku, Chodacki zdawał sobie sprawę, że on i jego zespół mogą być w niebezpieczeństwie. Już w marcu 1945 roku zdecydował się na zdeponowanie archiwów Estezet w klasztorze Sióstr Nazaretanek w Torresdale w Pensylwanii.

Sporządzając testament w 1949 roku, Chodacki wskazał, że po jego śmierci dostęp do tych zasobów będzie miał jedynie ktoś, kto zna lokalizację, hasło i ma odpowiednie upoważnienie. Rozdzielił te informacje wśród swoich przyjaciół. Jednak w 1959 roku, korzystając z pomocy zaufanych osób, potajemnie przeniósł archiwum do Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, gdzie pozostało ono nierozpoznane do jego śmierci w 1975 roku. Zbiory Estezet to najobszerniejsza i niezwykle wartościowa kolekcja dokumentów dotyczących polskiego wywiadu czasów II Rzeczypospolitej.