Chamstwo

„Hasłem naszym mizeria, okryciem nędza, napojem łzy”. Przeszłość polskich chłopów często umyka naszej uwadze, choć ich życie przypominało niewolnictwo z powodu darmowej pracy wykonywanej pod groźbą kary cielesnej. Dopiero głębokie zrozumienie tej mało znanej historii pozwala dostrzec, jakiego rodzaju strategie umożliwiały przetrwanie w ramach pańszczyzny. Dzięki temu możemy również zobaczyć, w jaki sposób niewolnicza praca na folwarkach łączy się z dzisiejszymi formami zatrudnienia. Nie przemysłowa rewolucja, lecz folwarczna machina okrucieństwa stała się wstępem do współczesnych czasów.

W książce „Chamstwo” Kacper Pobłocki, antropolog o błyskotliwym umyśle, rozjaśnia mity dotyczące Rzeczpospolitej szlacheckiej. Nie unika trudnych pytań o niewolnicze traktowanie chłopów, pokazuje okrucieństwo arystokracji i rysuje obraz polskiego patriarchatu. Ujawniają się tu mechanizmy klasowych podziałów i wyzysku, które kształtują naszą „ojczyznę pańszczyznę”.

„Chamstwo” to przełomowe studium epoki pańszczyźnianej. Prezentuje alternatywne spojrzenie na polskie mity narodowe oraz „przeklęte problemy”, oddając głos tym, którzy przez stulecia byli milczącymi świadkami historii – pańszczyźnianym chłopom. Pobłocki konfrontuje się z obrazami, które oficjalna historia długo ignorowała. Ta praca otwiera nową dyskusję na temat „pańskości” i „chłopskości”, społecznych korzeni Polaków i kulturowej tożsamości, wskazując, że niektórym „słoma wyłazi z butów”.

Według prof. Rocha Sulimy, publikacja Kacpra Pobłockiego to oryginalna monografia, której tematykę badawczą autor przedstawia w nowatorski sposób, rzucając wyzwanie historiograficznym mitom oraz oferując świeże spojrzenie na życie polskiego chłopa. Podkreśla się tu pomysłowość i przenikliwość analizy, które mogą przesunąć granice współczesnej wiedzy o przeszłości.