Mychajło Kociubynski - sylwetka autora

Mychajło Mychajłowycz Kociubynski to znany ukraiński pisarz, który specjalizował się w tworzeniu powieści i nowel o charakterze psychologiczno-społecznym. Jego twórczość obejmuje wiele ważnych dzieł, w tym: "Andrij Sołowejko" (1884), "Na wiru" (1891), "Piatyzłotnyk" (1893), "Dla zahalnoho dobra" (1895), "W putach szajtana" (1899), "Po-ludśkomu" (1900), "Na kameni" (1902), "Pid minaretamy" (1904), "Cwit jabłuni" (1902), "Smich" (1906), "Persona grata" (1907), "Podarunok na imenyny" (1911), "Intermezzo" (1908), "Son" (1911), "Fata morgana" (1903-1910) oraz "Tini zabutych predkiw" (1911). Zwłaszcza ekranizacja "Cieni zapomnianych przodków" w reżyserii Siergieja Paradżanowa uznawana jest za wybitne osiągnięcie w świecie filmu.

Jednym z najważniejszych dzieł Kociubynskiego jest powieść "Fatamorgana", w której ukazuje on trud i walkę chłopów o prawa społeczne, wolność i własność ziemi podczas rewolucji 1905 roku. Autor zręcznie przedstawia proces proletaryzacji wsi oraz różnorodne formy ruchu rewolucyjnego, takie jak strajki, demonstracje czy konfiskata ziemi dworskiej. Oprócz tego Kociubynski zwraca uwagę na dziki, nieorganizowany chaos, który również cechował ówczesny ukraiński ruch rewolucyjny na wsi.

W ukraińskiej literaturze Kociubynski odznaczał się innowacyjnością, wprowadzając nowatorskie środki artystyczne i żywy, pełen kontrastów styl, zbliżając się tym samym do impresjonistów. Jego opisom przyrody—ukraińskich stepów, jarów mołdawskich, krymskich gór i morza—towarzyszy bogactwo barw i form, co czyni go mistrzem pejzażu. Poprzez wewnętrzne zmagania bohaterów, autor ukazuje szersze konflikty społeczne, korzystając z języka świadomie skonstruowanego, wyraźnie odseparowanego od codziennej mowy. Twórczość Kociubynskiego jest postrzegana jako synteza najważniejszych wartości literatury ukraińskiej i była tłumaczona na wiele języków. Niektóre jego opowiadania ukazały się w Polsce, w tym "W pętach szatana" przetłumaczone przez H. M. Brody w 1906 roku.