François Rabelais - sylwetka autora

Francuski pisarz, duchowny oraz lekarz, znany przede wszystkim z satyrycznego dzieła „Gargantua i Pantagruel”, wpisał się trwale w historię literatury. Choć niewiele wiemy o jego życiu, kluczowe fakty pozwalają lepiej zrozumieć jego dorobek i wpływ na epokę. Urodził się w La Devinière niedaleko Chinon w Turenii, ale dokładny rok narodzin pozostaje nieznany – w różnych źródłach pojawiają się daty 1483, 1490, a nawet 1495. Jego ojciec mógł być aptekarzem, urzędnikiem lub oberżystą, w zależności od relacji.

Edukację rozpoczął u benedyktynów, a następnie kontynuował u franciszkanów w pobliżu Angers. Z czasem wstąpił do konwentu franciszkańskiego w Fontenay-le-Comte, gdzie przez piętnaście lat pełnił obowiązki kapłana. Jednak jego zainteresowania, zgodne z wartościami Renesansu, kolidowały z ówczesnymi naukami zakonu, co ostatecznie skłoniło go do jego opuszczenia. Z pomocą biskupa Geoffroya d'Estissac uzyskał od papieża Klemensa VII zgodę na przystąpienie do opactwa benedyktyńskiego w Maillezais.

W 1530 roku rozpoczął studia medyczne w Montpellier, a później pracował jako profesor anatomii w Lyonie, a także jako główny lekarz w szpitalu Pont-du-Rhône. We Francji nawiązał znajomości z wybitnymi postaciami tamtych czasów jak Étienne Dolet i Clément Marot, i doświadczył osobistej tragedii, gdy jego dziecko zmarło w młodym wieku. W 1534 roku kardynał Jean du Bellay zaprosił go do Rzymu na stanowisko lekarza. Dwa lata później papież Paweł III wydał mu indult, zwalniając go z obowiązków zakonnych i umożliwiając pracę w zawodzie medyka.

Po zdobyciu tytułu doktora medycyny w Montpellier w 1537 roku, Rabelais prowadził nomadyczne życie, pełniąc funkcję lekarza Guilliaume'a du Bellay. Obawiając się negatywnych reakcji na swoje dzieła, w 1546 roku przeniósł się do Metzu, gdzie miejskie władze opłacały jego usługi lekarskie. Jego protektorem pozostał kardynał Jean du Bellay, a wsparcia udzielali także inni wpływowi członkowie społeczności, w tym Guilliaume du Bellay, rodzina Chatillonów, Montmorency, Gwizjuszowie oraz Diana de Poitiers.

Wydana w pięciu tomach od 1532, a zakończona pośmiertnie w 1564 roku, powieść „Gargantua i Pantagruel” zdobyła ogromną popularność, jednocześnie spotykając się z krytyką paryskiej Sorbony. Ostatnie, słynne słowa Rabelais, choć niepewne, sugerują „Spuśćcie kurtynę, farsa skończona” lub „Udaję się na poszukiwanie wielkiego Być Może”, pozostawiając testament nie tylko literacki, lecz także filozoficzny.